Ruim een kwart van de ouders die uit elkaar gaan kiest voor co-ouderschap. Wat houdt dit eigenlijk in? Op welke manier kan daar invulling aan worden gegeven? En voor wie is deze optie geschikt?
Co-ouderschap is een omgangsregeling voor de kinderen die gescheiden ouders overeenkomen om samen zorg te kunnen dragen voor de opvoeding zonder dat zij bij elkaar wonen. Het uitgangspunt hierbij is dat de opvoedkundige taken (deels) gelijkmatig verdeeld worden. In dit artikel bieden we je wat inzicht wat co-ouderschap in grote lijnen inhoudt.
Co-ouderschap: apart en toch samen
De betekenis van de term co-ouderschap kun je vrij letterlijk nemen. Je gaat weliswaar uit elkaar, maar blijft als team gezamenlijk voor de opvoeding van je kinderen zorg dragen. Dat is dan ook de reden dat co-ouderschap ook wel “gezamenlijk ouderlijk gezag” of “deelouderschap” wordt genoemd.
Co-ouderschap is een relatief moderne vorm van omgangsregeling waarbij er niet vanzelf uit wordt gegaan dat de kinderen bij een van de ouders gaat wonen. In dit geval zullen de kinderen om en om voor een bepaalde tijd bij de vader of moeder wonen.
Maar je kunt ook een constructie optuigen waarbij juist de ouders van locatie wisselen en de kinderen op een vaste plek blijven wonen. In dat geval is er sprake van “birdnesting”. Deze laatste vorm komt minder voor.
Dit zijn de voordelen
Er zitten diverse voordelen aan de keuze voor co-ouderschap. Het grootste pluspunt is dat de kinderen zelf veel minder last zullen hebben van loyaliteitsconflicten, omdat ze geen keuze hoeven te maken tussen de vader of de moeder. Ze blijven een vrij intensief contact houden met zowel de vader als de moeder.
Deze betrokkenheid van beide ouder wordt opvoedtechnisch als een belangrijk voordeel gezien. In veel gevallen wordt hierop dan ook de keuze voor co-ouderschap gebaseerd.
Niet voor iedereen weggelegd
Co-ouderschap is echter niet voor iedereen weggelegd. De belangrijkste voorwaarde om deze constructie te laten slagen is dat de relatie tussen de gescheiden partners naar omstandigheden goed is. Dit maakt het een stuk eenvoudiger om belangrijke opvoedkundige beslissingen te nemen en veel praktische zaken op een goede manier onderling te regelen.
Ben je niet on speaking terms met je ex-partner, dan is het nagenoeg onmogelijk om een goede invulling te geven aan co-ouderschap. In dat geval zal deze constructie niet werken en alleen maar schadelijk zijn voor de kinderen.
Hoe ziet een co-ouderschapsplan eruit?
Je kunt een co-ouderschapsplan op iedere gewenste manier vormgeven, mits de belangen van de kinderen op de juiste manier vervuld worden.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken bij co-ouderschap, is het geen gegeven dat de opvoedkundige taken precies gelijkmatig (50/50) verdeeld wordt. Hoewel veel ouders daar wel voor kiezen, is het ook mogelijk om te kiezen voor een verdeling van bijvoorbeeld 60 - 40%, als dit praktisch beter uitkomt.
Hierbij is het niet zo dat de ouder die 40% van de tijd met de kinderen verblijft ook minder te zeggen heeft over de kinderen. Wel heeft een ongelijke verdeling invloed op de kostenverdeling (zie verderop).
Verdeling kosten en inkomsten bij co-ouderschap
De verdeling van kosten en inkomsten bij co-ouderschap is voor een deel afhankelijk van de tijd dat een ouder de verantwoordelijkheid voor de kinderen draagt. Als er sprake is van een ongelijke verdeling (zoals de eerder genoemde 60/40%-verdeling), zal er een scheve financiële verhouding ontstaan, die gecompenseerd moet worden.
In deze berekening zul je ook de kindgebonden toeslagen, zoals de kinderbijslag, moeten meenemen. Deze worden gestort op de rekening van de ouder bij wie de kinderen zijn ingeschreven. Dit kan bij slechts een van beide ouders zijn.
Daarnaast zijn er nog enkele inkomensafhankelijke overheidsregelingen (zoals de kinderopvangtoeslag, combinatiekorting, huurtoeslag of het kindgebonden budget), die je moet meenemen in de berekening van de verdeling van kosten en inkomsten bij co-ouderschap. Ook bij een co-ouderschapsregeling kan er dus sprake zijn van een alimentatieverplichting.
Verder moet je met je ex-partner goede afspraken maken over de dagelijkse kosten. Veel ouders kiezen ervoor om een gezamenlijke rekening te gebruiken, waarop een vast bedrag wordt gestort voor de “algemene kosten”. Zorg er wel voor dat je deze kostenpost goed formuleert, om misverstanden te voorkomen.
Wettelijke regeling met betrekking tot co-ouderschap
Er is geen wettelijke regeling vastgelegd met betrekking tot co-ouderschap. Dit betekent dat je dit soort afspraken zelf, in onderling overleg, mag formuleren.
We raden je wel aan om dit soort afspraken gedetailleerd vast te leggen in de echtscheidingsdocumenten, zodat je achteraf geen gedoe krijgt.
Veel scheidende stellen kiezen ervoor om gebruik te maken van professionele begeleiding bij het formuleren van dit soort afspraken. Hiervoor kun je onder andere terecht voor de service van Judex. Deze organisatie heeft een netwerk van MfN- of ADR gecertificeerde mediators die gespecialiseerd zijn op gebied van co-ouderschap. Zij kunnen je persoonlijk adviseren op dit gebied en ondersteuning bieden bij het vormgeven van de afspraken die hier betrekking op hebben.
Meer weten?
Op de website van Judex kun je meer uitgebreide informatie lezen over scheiding en kinderen. Daarnaast kun je in contact komen met een van de experts van Judex voor persoonlijk advies en ondersteuning op dit gebied. Judex zorgt ervoor dat jouw recht en jouw expert samenkomen.
Lees nog meer over zaken die je moet regelen als je uit elkaar gaat:
Ik wil scheiden, wat nu?
Checklist: Hier moet je zeker aan denken als je gaat scheiden
Samenlevingscontract ontbinden: welke stappen moet ik zetten?
Online scheiden: wat kost dat?
Alimentatie: dit moet je weten
Echtscheiding aanvragen, hoe werkt dat?
Alimentatie laten herberekenen, is dat mogelijk?
De financiële gevolgen van een vechtscheiding
Scheiden van tafel en bed: Wat is dat?
Dit is de financiële impact van een omgangsregeling
Wat is mediation?
Hoe vertel ik de kinderen dat we gaan scheiden?
Snel scheiden: dit zijn de mogelijkheden
Uit elkaar: wat zijn de fiscale gevolgen?
Erkenning en gezag van je kind na scheiding: hoe werkt dat?
