Het is mei en dat betekent dat de meeste werknemers hun vakantiegeld tegemoet kunnen zien. Het is zonde als dit bedrag ongemerkt opgaat aan de boodschappen. Hoe kun je het geld het meest verstandig besteden?
Vakantiegeld werd in de vorige eeuw bedacht om een mooie reis van te kunnen bekostigen. Dit was geen pure liefdadigheid; werkgevers hoopten er indirect van mee te profiteren. Als werknemers in staat zijn om met vakantie te gaan, komt dat de arbeidsproductiviteit ten goede, zo was de gedachte. Win-win dus.
Check ook: Vakantiegeld: zoveel ga je er netto op vooruit
Een nobel streven, maar in de praktijk komt daar al jarenlang niet veel van terecht, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud. Veel werknemers geven de toelage (circa 8% van het jaarloon, ofwel bijna een maandsalaris) uit aan heel andere zaken. De laatste zeven jaar wordt het volgens het Nibud steeds vaker gebruikt om betalingsachterstanden of schulden mee weg te werken. De hoge inflatie versterkt die trend. Ook worden er vaak grote uitgaven van bekostigd of zetten werknemers het opzij als spaarpotje.
Hoe zit het ook alweer?
Je bouwt vakantiegeld op vanaf 1 juni van het voorgaande jaar tot en met 31 mei. Volgens de wet moet het opgebouwde vakantiegeld uiterlijk op 30 juni op je rekening staan.
De meesten krijgen het opgespaarde bedrag één keer per jaar uitgekeerd. Maar het mag ook maandelijks. Ga je uit loondienst, dan krijg je het opgespaarde bedrag direct uitgekeerd.
Je houdt dit jaar netto enkele euro's extra over
Het goede nieuws is dat de meeste werknemers dit jaar netto iets meer overhouden van hun vakantiegeld dan vorig jaar, vanwege de lagere belastingtarieven. Maar het slechte nieuws is dat het niet veel zoden aan de dijk zet. Het gaat om zo'n €4 tot €8 extra: te weinig om de hoge inflatie te compenseren.
Benieuwd hoeveel jij kunt verwachten? Check het op de website van het Nibud
Er zijn trouwens ook steeds meer bedrijven die het vakantiegeld inruilen voor een persoonlijk keuzebudget. Je krijgt dan niet meer automatisch je vakantiegeld in mei, maar bouwt een potje op bij je werkgever. Dat geld kun je vervolgens naar eigen keuze gebruiken voor bijvoorbeeld een opleiding, fiets van de zaak, extra vakantiedagen of een maandelijkse extra uitkering.
Krijg jij nog ouderwets je vakantiegeld op je rekening gestort en kan of wil je hiervan niet je vakantie bekostigen, dan zijn er nog enkele andere slimme bestedingsmogelijkheden. We zetten er een paar voor je op een rij.
1. Schulden? Betaal ze af
De rente op rood staan of een lening is een stuk hoger dan de spaarrente. Dat kan er behoorlijk in hakken. Sta je in de min, dan brengen diverse grootbanken hierover 9,9% rente in rekening. Stel dat je een jaar lang €800 rood staat, dan moet je dus €79,20 aftikken. Dat is natuurlijk zonde. Gebruik daarom het vakantiegeld om eventuele tekorten weg te werken.
Vooral kleine schulden zijn de moeite waard om af te lossen, want als al je schulden bij elkaar opgeteld niet hoger zijn dan €3200 (of het dubbele met een fiscaal partner), mag je deze niet aftrekken van je vermogen in box 3 van de inkomstenbelasting. Deze schulden kosten je dus alleen maar geld. Weg ermee dus.
2. Bouw een buffer op
Het is altijd verstandig om een buffer aan te leggen voor onvoorziene tegenslagen, zoals de aanschaf van een nieuwe wasmachine als de oude kapot gaat. Heb je weinig vet op de botten, zet je vakantiegeld dan apart, als appeltje voor de dorst.
Lees ook: Een buffer voor tegenslagen: hoeveel heb ik nodig?
Zeker in onzekere tijden, zoals nu, is het verstandig om wat extra geld op je rekening te hebben. Je buffer aanvullen met je vakantiegeld is dus geen overbodige luxe.
3. Ga beleggen (of eventueel sparen)
Ongeveer één op de vijf werknemers heeft geen duidelijke bestemming voor het vakantiegeld: het belandt op de grote hoop. Wil je voorkomen dat je geld ongemerkt opgaat aan de dagelijkse boodschappen, zet het dan op een aparte rekening, om te sparen voor een grote uitgave, zoals een nieuwe auto of een schilderbeurt van je huis.
Helaas is de spaarrente al jaren zo laag dat je spaarpot steeds minder waard wordt; zeker na aftrek van de inflatie (inmiddels zo'n 10%) en de vermogensbelasting. Overweeg daarom eens om te gaan beleggen. Dat levert op de langere termijn meestal een hoger rendement op dan sparen.
Wel zijn de risico's groter. Ga daarom alleen met je vakantiegeld beleggen als je het geld langere tijd kunt missen. Anders moet je misschien een dure lening afsluiten bij een financiële tegenvaller en ben je per saldo duur uit.
4. Los extra af op je hypotheek
De meeste banken bieden de mogelijkheid om deels extra af te lossen op de hypotheek. Hierdoor daalt je schuld en daarmee ook je maandlast.
Bedenk wel dat het geld dan in stenen zit: je kunt het er niet zomaar meer uithalen als je het nodig hebt. Zeker tijdens een crisis kan dat vervelend zijn. Informeer ook hoeveel je boetevrij mag aflossen. En houd ook rekening met de zogeheten bijleenregeling, voor het geval je wil verhuizen.
Verder is het de vraag of een hypotheek aflossen met een hoge inflatie zo'n goed idee is: door de geldontwaarding infleert je schuld geleidelijk weg. Kortom: denk goed na voor je de knoop doorhakt.
Hier vind je meer informatie over de plussen en minnen van vervroegd aflossen
5. Isoleer je huis
Je energierekening kan fors omlaag als je huis goed is geïsoleerd. Zeker nu de energiekosten exploderen, heb je je investering relatief snel terugverdiend. Spouwmuurisolatie (bij oudere huizen) levert het meest op: hiermee ben je meestal na zo'n drie jaar uit de kosten, zo heeft Milieu Centraal becijferd. De kosten voor dak- en vloerisolatie heb je er vaak al binnen zes jaar uit. Vervanging van enkel glas door HR++ of triple glas heeft een jaar of tien nodig om te renderen.
Lees ook: Welke verbouwingen verhogen de waarde van je huis?
Een goed geïsoleerd huis zorgt ook voor meer wooncomfort, is beter voor het milieu en maakt je huis couranter bij verkoop.
6. ... of koop zonnepanelen
Ook de aanleg van zonnepanelen is financieel aantrekkelijk. Zelfs als de salderingsregeling wordt afgebouwd en je dus steeds minder opgewekte stroom mag wegstrepen tegen de stroom die je afneemt, verdien je de panelen binnen acht jaar terug, aldus Milieu Centraal.
Een bijkomend voordeel van zonnepanelen is dat deze leiden tot een waardestijging van je huis. Hierdoor verdien je bij verkoop van je huis een deel van de investering terug.
Helaas leent niet iedere woning zich voor zonnepanelen. Verder geldt voor zowel isolatie als zonnepanelen dat je de kosten moet voorfinancieren: het geld ben je kwijt en verdien je pas in de loop van de jaren terug.
7. Overweeg een schenking of donatie
Heb je het geld niet nodig voor jezelf, dan kun je overwegen om (een deel van) je vakantiegeld te schenken aan je kind. Ouders mogen dit jaar € 5.677 schenken aan hun zoon of dochter zonder hierover belasting te moeten betalen. Gaat het geld naar iemand anders - zoals een neef of een vriend - dan mag je € 2.274 belastingvrij schenken.
Een andere optie is een gift aan een goed doel. Schenk je geld aan een organisatie die door de Belastingdienst officieel is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), dan mag je deze donatie aftrekken van de inkomstenbelasting. Voor donaties geldt wel een drempel van 1% van je inkomen, met een minimum van €60. Komen je giften bij elkaar opgeteld boven dit bedrag, dan mag je elke euro die je extra doneert aftrekken.
Je kunt deze drempel omzeilen met een periodieke gift, waarbij je je minimaal vijf jaar aan het goede doel verbindt. Deze gift moet je dan wel schriftelijk vastleggen.
Lees ook: Buffer nodig? 7 tips om het geld bij elkaar te krijgen