Coronacrisis of niet; elke werknemer heeft wettelijk recht op vakantiegeld. Hoe kun je dit het best besteden? En wat staat je te doen als je werkgever niet over de brug komt?
Vakantiegeld werd in de vorige eeuw bedacht om een vakantie van te kunnen bekostigen. Dit was geen pure liefdadigheid; werkgevers hoopten er indirect van mee te profiteren. Als werknemers in staat zijn om met vakantie te gaan, komt dat de arbeidsproductiviteit ten goede, zo was de gedachte.
Een nobel streven, maar in de praktijk kwam daar niet veel van terecht, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud van vorig jaar. Slechts 43% van de werknemers zette het vakantiegeld (deels) in om een reis van te bekostigen. De meerderheid had er andere bestemmingen voor. Het geld belandde bijvoorbeeld op een spaarrekening of de grote hoop; of het werd gebruikt om schulden van af te lossen.
Dit jaar is de kans nóg groter dat het vakantiegeld vooral aan andere zaken wordt besteed, want reizen zit er in deze coronacrisis natuurlijk nauwelijks in. Hoe kun je je geld het best aanwenden?
Vakantiegeld is een wettelijk recht
Voor we hiernaar kijken, is het natuurlijk eerst zaak dat je je vakantiegeld krijgt bijgeschreven. Dat is geen gelopen race, want uit recent onderzoek van vakvereniging CNV blijkt dat 8% van de Nederlanders van de werkgever te horen heeft gekregen dat deze geen vakantiegeld wil betalen, vanwege de coronacrisis. 11% van de werkenden tast nog in het duister.
Dat zou eigenlijk niet moeten, want iedereen die in loondienst is, heeft wettelijk recht op vakantiegeld; ongeacht de crisis. Dit bedraagt meestal 8% van je brutoloon; een krap maandsalaris. Ook uitkeringsgerechtigden hebben er recht op.
Lees ook: Moet ik verplicht vakantiedagen opnemen in coronatijd?
Je bouwt vakantiegeld op vanaf 1 juni van het voorgaande jaar tot en met 31 mei. Volgens de wet moet het opgebouwde vakantiegeld uiterlijk op 30 juni op je rekening staan. De meesten krijgen het opgespaarde bedrag één keer per jaar uitgekeerd. Maar het mag ook maandelijks. Ga je uit loondienst, dan krijg je het opgespaarde bedrag direct uitgekeerd.
Mocht je werkgever betalingsproblemen hebben, dan mag hij eenmalig het vakantiegeld op een later tijdstip of in termijnen betalen. Maar hiervoor moet jij wel officieel toestemming geven. Helemaal niet betalen, is dus niet toegestaan. Je kunt dit met succes uitvechten bij de rechter.
Maar zover hoeft het waarschijnlijk niet te komen. Werkgevers die gebruikmaken van de zogeheten NOW-regeling krijgen namelijk ook een tegemoetkoming voor het vakantiegeld.
Waaraan kan ik het vakantiegeld het best besteden?
Kan of wil je je vakantiegeld niet gebruiken om van op reis te gaan, dan zijn er diverse andere mogelijkheden om de tegemoetkoming slim in te zetten. We zetten een paar opties voor je op een rij.
1. Schulden? Betaal ze af
De rente op rood staan of een lening is een stuk hoger dan de spaarrente. Heb je een schuld, dan is het verstandig om je vakantiegeld in te zetten om deze te verminderen of zelfs helemaal af te lossen.
Lees ook: Rood staan is nu goedkoper. Maar pas hier wel voor op
Reken maar mee. Stel dat je 800 euro rood staat, dan betaal je hierover bij de meeste banken 9% rente per jaar. Dat kost je 18 euro per kwartaal of 72 euro per jaar. Dat is natuurlijk zonde. Gebruik daarom het vakantiegeld om eventuele tekorten op je betaalrekening weg te werken.
Vooral kleine schulden zijn de moeite waard om af te lossen, want als al je schulden bij elkaar opgeteld niet hoger zijn dan 3000 euro, mag je deze niet aftrekken van je vermogen in box 3 van de inkomstenbelasting. Deze schulden kosten je dus alleen maar geld en vormen geen aftrekpost.
2. Bouw een buffer op
Het is altijd verstandig om een buffer aan te leggen voor onvoorziene tegenslagen, zoals de aanschaf van een nieuwe wasmachine als de oude kapot gaat. Heb je weinig vet op de botten, zet je vakantiegeld dan apart, als appeltje voor de dorst.
Zeker in onzekere tijden, zoals de coronacrisis, is het verstandig om wat extra geld op je rekening te hebben, voor het geval je je baan kwijt raakt of je bedrijf in zwaar weer komt. Je buffer aanvullen met je vakantiegeld is dus geen overbodige luxe.
3. Ga beleggen (of eventueel sparen)
Bij ongeveer één op de vijf werknemers belandt het vakantiegeld op de grote hoop. Wil je voorkomen dat je geld opgaat aan de dagelijkse boodschappen, zet het dan op een aparte rekening. Zeker als je verwacht binnenkort grote uitgaven te moeten doen, zoals de aanschaf van een nieuwe auto of een schilderbeurt van je huis, is dat slim.
Helaas is de spaarrente momenteel zo laag dat je spaarpot steeds minder waard wordt; zeker na aftrek van de inflatie en de vermogensbelasting. Een alternatief is beleggen. Dat levert op de langere termijn meestal een hoger rendement op dan sparen, maar de risico’s zijn ook groter.
Ga daarom alleen met je vakantiegeld beleggen als je het geld langere tijd kunt missen. Anders moet je misschien een dure lening afsluiten bij een financiële tegenvaller en ben je per saldo duur uit.
4. Los extra af op je hypotheek
De meeste banken bieden de mogelijkheid om deels extra af te lossen op de hypotheek. Hierdoor daalt je schuld en daarmee ook je maandlast.
Lees ook: Extra aflossen: verstandiger dan sparen?
... maar misschien nu beter even niet
Bedenk wel dat het geld dan in stenen zit: je kunt het er niet zomaar meer uithalen als je het nodig hebt. Zeker tijdens een crisis kan dat vervelend zijn. Informeer daarnaast ook hoeveel je boetevrij mag aflossen, om nare verrassingen te voorkomen.
5. Isoleer je huis
Je energierekening kan fors omlaag als je huis goed is geïsoleerd. Heb je een oudere, slecht geïsoleerde woning, dan levert spouwmuurisolatie hetzelfde rendement op als een spaarrekening met 11% rente, zo heeft MilieuCentraal ooit becijferd. Voor een eengezinswoning moet je rekenen op een investering van 800 euro. Dit levert een jaarlijkse besparing op van 260 euro, waardoor je al na ruim drie jaar uit de kosten bent.
Dak- en vloerisolatie levert een rendement op van circa 8% per jaar en HR++ glas ongeveer 6%.
Dat is natuurlijk mooi meegenomen. Maar net als bij extra aflossingen op je hypotheek moet je je wel afvragen of het tijdens een crisis niet verstandiger is om wat geld binnen handbereik te hebben.
6. Vervang oude apparaten
Veel elektrische apparaten zijn nu een stuk zuiniger dan pakweg vijftien jaar geleden. Als je deze vervangt, merk je dat aan je energierekening. Vervang je bijvoorbeeld een koelvries-combinatie uit 2010 door een nieuw exemplaar van 400 euro, dan bespaar je circa 50 euro per jaar aan energiekosten.
7. Overweeg een schenking of donatie
Heb je het geld niet nodig voor jezelf, dan kun je overwegen om (een deel van) je vakantiegeld te schenken aan je kind. Ouders mogen dit jaar 5.515 euro schenken aan hun zoon of dochter.
Geef je het geld aan iemand anders - zoals een neef of een vriend - dan mag je 2.208 euro belastingvrij schenken.
Een andere optie is een gift aan een goed doel. Schenk je geld aan een organisatie die door de Belastingdienst officieel is erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), dan mag je deze donatie aftrekken van de inkomstenbelasting. Voor donaties geldt wel een drempel van 1% van je inkomen, met een minimum van 60 euro. Komen je giften bij elkaar opgeteld boven dit bedrag, dan mag je elke euro die je extra doneert aftrekken.
Je kunt deze drempel omzeilen met een periodieke gift, waarbij je je minimaal vijf jaar aan het goede doel verbindt. Deze gift moet je dan wel schriftelijk vastleggen.
Lees ook: Coronacrisis: Dit betekent het tot nu toe voor de huizenmarkt