Steeds meer jongeren zijn actief op de beurs. Omdat beleggen niet zonder risico's is, is het verstandig je kind alvast de basisbeginselen bij te brengen. Er is alleen één hobbel: minderjarigen mogen nog niet beleggen. Hoe maak je je kind toch een beetje wegwijs?
Steeds meer jongeren ontdekken de beurs. De AFM heeft becijferd dat meer dan de helft van de startende beleggers onder de 35 jaar is. Door de lage rente op spaargeld zijn ze op zoek naar alternatieven die wél renderen. Bovendien is informatie over beleggen overal voorhanden. En door de komst van allerlei handige beleggingsapps, ben je al binnen een paar minuten de trotse bezitter van aandelen Shell of KPN.
Lees ook: “Er is een beleggingsrevolutie gaande onder jongeren”
Daarnaast kunnen jongeren steeds minder bouwen op de overheid. Wie bijvoorbeeld later een huis wil kopen, zal een flinke zak eigen geld mee moeten brengen. Banken mogen immers niet meer uitlenen dan de woningwaarde. En terwijl je vroeger precies wist hoeveel pensioen je opbouwde bij je werkgever, wordt dat in het nieuwe pensioenstelsel een stuk minder zeker.
Vroeg beginnen loont
Dat meer jongeren beleggen is op zich geen slechte ontwikkeling, want vroeg beginnen betaalt zich uit. Stel dat je op je twintigste € 1.000 inlegt en daar gemiddeld 5% per jaar rendement op weet te maken (het historisch gemiddelde rendement op aandelen, na aftrek van inflatie), dan is dat op je zestigste verjaardag uitgegroeid tot ruim € 7.000. Je inleg gaat dus maar liefst zeven keer over de kop.
Start je daarentegen pas twintig jaar later, dan stijgt je inlegbedrag naar € 2.653 euro: een stuk lager. Dat is niet zo vreemd, want als je je beleggingswinsten en dividend herbelegt, groeit je beleggingspotje versneld aan.
Het kan dus geen kwaad om je kind te stimuleren om te gaan beleggen. Maar enige begeleiding is wel verstandig, want er zitten natuurlijk ook risico’s aan.
Van zakgeld naar mede-aandeelhouder
De eerste stappen heb je waarschijnlijk al gezet: zakgeld geven en spaardoelen bedenken. Hierdoor weet je kind al dat het tijd en discipline vergt om zijn doel te bereiken: de basis van beleggen.
Komt je kind in de puberteit, dan kun je hem of haar vertellen dat er verschillende manieren zijn om rendement te behalen naast sparen. Leg uit dat het mogelijk is een aandeel te kopen (ofwel een stukje van een bedrijf) en dat je zo mede-eigenaar kan worden van bijvoorbeeld Coca-Cola, Nike, Zalando, Adidas, Meta Platforms (Instagram, What's App, Facebook) of - wat dichter bij huis - Unilever (bekend van onder andere de ijsjes van Magnum en Ben & Jerry's) of Ahold Delhaize (Bol.com en Albert Heijn).
Check ook: 9 slimme beleggingsstrategieën
Vertel dat je daar geld mee kunt verdienen, omdat het bedrijf meer waard wordt (en je jouw aandeel dus met winst kan verkopen) en omdat de onderneming een deel van de winst uitkeert aan de aandeelhouders.
Dit is ook het moment om je kind erop te wijzen dat rendement en risico in elkaars verlengde liggen. Anders dan bij spaargeld kan je kind zijn inleg (deels) verliezen, omdat andere beleggers het aandeel niet meer interessant vinden of het bedrijf verlies maakt.
Reken bedragen om naar uurtarief
Om het voor je kind inzichtelijker te maken, kun je bedragen terugrekenen naar het uurtarief van een vakkenvuller in de supermarkt. Stel dat je kind van 15 jaar voor € 84 twee Unilever heeft gekocht en de koers keldert met 20%, dan moet hij ruim zes uur werken om dat verlies terug te verdienen. Door dit soort vergelijkingen ontwikkelt je kind een gevoel voor de waarde van geld en de risico’s.
Wat het lastig maakt, is dat je kind nog niet zelf mag beleggen zolang hij of zij minderjarig is. Maar je kunt hem of haar wel betrekken bij je eigen beleggingen. Leg uit waarom je voor bepaalde aandelen of beleggingsfondsen kiest en wat de kosten en opbrengsten zijn.
Maak je kind ook deelgenoot van eventuele beleggingsverliezen. Op feestjes en in social media worden natuurlijk alleen de beursklappers gedeeld. Maar dat geeft geen reëel beeld: zelfs de meest succesvolle belegger gaat weleens genadeloos onderuit.
Check ook: Dit is volgens Warren Buffett de belangrijkste fout die ouders maken in financiële opvoeding
Wil je je kind meer gevoel geven bij beleggen - en zie je droogzwemmen in de vorm van een fictieve portefeuille niet zitten - dan kun je namens hem alvast wat aandelen kopen van een deel van zijn spaargeld.
Wees geen curling-ouder
Is je kind 18, dan kan hij zelfstandig aan de slag. Je hebt er formeel geen zeggenschap over, maar druk hem of haar wel op het hart om met kleine bedragen te beginnen en nooit te beleggen met geld dat hij of zij niet kan missen. Zo kan je kind, net als destijds met zakgeld, fouten maken zonder dat dit serieuze consequenties heeft.
Misschien wel het moeilijkste voor een ouder: laat je kind vrij in zijn beleggingskeuzes en wees geen ‘curling-ouder’, die hem voor elke tegenslag wil behoeden. Anders leert hij nooit van zijn fouten.
Finfluencers
Wel kun je je zoon of dochter wijzen op websites waar je goede informatie kunt vinden. Volg ook samen financiële influencers. Je kunt dan bespreken hoe betrouwbaar deze zijn en door mooie verkooppraatjes heen prikken.
Er zijn ‘finfluencers’ die waardevolle, goed onderbouwde informatie geven, maar ook BN-ers vooral hun eigen beleggingen promoten. Toch leren ook zij een belangrijke levensles: snel rijk worden zonder risico’s is een utopie.
Lees ook: 1 op de 5 jongeren haalt beleggingskennis van influencers