Het coronavirus maakt mooie, verbindende initiatieven los, maar trekt helaas ook oplichters aan.
De Consumentenbond waarschuwde afgelopen week voor criminelen die een slaatje proberen te slaan uit het coronavirus, door babbeltrucs, nepwebshops, phisingmails of pogingen om ransomware op je laptop of telefoon te installeren. We zetten vijf trucs voor je op een rij.
1. Phishing
Er zijn meldingen van criminelen die via phishing-mails proberen om bankgegevens te ontfutselen of toegang te krijgen tot bedrijfsnetwerken. Ze versturen bijvoorbeeld berichten met links om in te loggen om thuis te kunnen werken.
Ook worden emails en sms-jes verstuurd uit naam van banken die een ‘antibacteriële betaalpas’ willen versturen of melden dat een bankrekening of bankpas in quarantaine is geplaatst.
Wil je voorkomen dat je slachtoffer wordt, bel dan naar de afzender om te checken of het bericht klopt en klik nooit blind op afbeeldingen of linkjes. Bedenk verder dat banken nooit per email om gevoelige informatie vragen en dat organisaties dit soort linkjes nooit zonder kennisgeving zullen versturen.
2. Ransomware
Via emails en sms-berichten proberen criminelen ook ransomware te verspreiden: gijzelsoftware, waarmee ze losgeld proberen binnen te harken.
Zo ontvingen diverse consumenten onlangs een nepmail van het ‘RIVM’ waarin belangrijke informatie over het coronavirus zou staan. Een ander berucht voorbeeld is een app waarmee de verspreiding van het coronavirus live te volgen zou zijn, maar die in werkelijkheid de telefoon vergrendelt.
Wees daarom alert op dit soort berichten.
3. Babbeltrucs
De politie waarschuwt momenteel ook voor babbeltrucs: smoesjes waarmee oplichters proberen mensen te beroven.
Zo zijn er oplichters die aanbellen en beweren dat zij namens de GGD komen testen op het coronavirus, waarna ze bij binnenkomst waardevolle voorwerpen ontvreemden. Ook zijn er meldingen van ouderen die iemand aan de deur kregen die aanbood om boodschappen te doen. De crimineel ontfutselde de betaalpas en pincode en plunderde vervolgens de rekening.
De politie adviseert om geen onbekenden binnen te laten, altijd om een legitimatie te vragen, nooit een pinpas af te geven en bij een boodschappendienst pas te betalen bij aflevering.
Bedenk verder dat zorgmedewerkers nooit onaangekondigd aan de deur zullen komen voor een onderzoek.
4. Oplichting via Marktplaats
Omdat wordt aangeraden om zo min mogelijk fysiek contact met elkaar te hebben, verlopen de meeste verkopen via websites als Marktplaats momenteel op afstand. Dat is vervelend, want om oplichting te voorkomen, kun je beter persoonlijk afspreken om de koop af te ronden, in plaats van de spullen per pakketpost te versturen.
Oplichters kunnen van deze situatie misbruik maken door spullen waar wel voor is betaald niet leveren of niet te betalen voor artikelen die jij in goed vertrouwen hebt opgestuurd.
Lees ook: Recordaantal verzekeraarsfraudeurs gepakt. 3 bizarre voorbeelden
Een andere beruchte fraudevorm is Tikki-fraude en 1-centbetalingen. Hierbij vraagt een zogenaamde koper om een Tikkie-betaling of creditcardbetaling van 1 cent via een linkje in Whatsapp, om te testen of je betrouwbaar bent. Je komt echter terecht op een nagemaakte Tikkie-website of creditcardbetaalomgeving, waardoor de crimineel je betaalgegevens krijgt. Hiermee kan hij je bankrekening plunderen of spullen bestellen met jouw bankrekening.
Het is niet altijd mogelijk om een oplichter te herkennen, maar volgens Marktplaats zouden de alarmbellen moeten rinkelen in de volgende situaties:
- De vraagprijs van het product is (onrealistisch) laag
- De verkoper biedt tegelijkertijd meerdere populaire producten.
- Hij wil de communicatie buiten Marktplaats om laten verlopen; bijvoorbeeld via WhatsApp of e-mail.
- De verkoper heeft haast
- Hij is pas kort geleden op Marktplaats actief, met slechts één of twee dubieuze advertenties.
Wil je voorkomen dat je slachtoffer wordt van oplichting, stel dan zoveel mogelijk vragen over een product en vraag om aanvullende foto’s. Upload de foto van het aangeboden artikel en check via images.google.com of deze foto ook elders op internet circuleert. Is dit het geval, wees dan alert.
Probeer ook na te gaan met wie je handelt. Kijk bijvoorbeeld naar de ervaringen van anderen met de verkoper en win zoveel mogelijk informatie over hem of haar in. Zorg dat je de naam, adres en telefoonnummer hebt en raadpleeg Google.
Controleer voor je gaat betalen of de (bank)gegevens bekend zijn bij de politie. Dat kan via deze website. Dat is belangrijk, want je kunt het overgemaakte geld niet terug laten storten. De bank kan de ontvanger wel verzoeken het geld terug te betalen, maar hem hiertoe niet dwingen.
Voer gesprekken bij voorkeur via het berichtensysteem van Marktplaats, de Marktplaats-app of via de telefoon. Stuur bovendien nooit een foto van je ID-kaart, bankafschrift of bankpas naar een (ver)koper.
Verder is het belangrijk om nooit contant geld op te sturen per post en ook nooit grote bedragen over te maken. Ga nooit in op verzoeken om 1 cent over te maken.
Ben je de verkopende partij, stuur de producten dan pas op zodra het geld daadwerkelijk op je rekening staat. Accepteer geen ‘bewijs’ van overschrijving, want dat kan zijn vervalst. Wil je vervelende discussies over artikelen die niet zijn aangekomen voorkomen, verstuur dan uitsluitend aangetekend.
5. Nepwebshops
Tot slot proberen criminelen ook toe te slaan via nepwebshops. Volgens de Consumentenbond is naar schatting minimaal 1 op de 5 Nederlandse webwinkels onbetrouwbaar. Op deze site van de belangenorganisatie vind je tips om nepwebshops te herkennen.
Wees bijvoorbeeld alert als:
- de url in de adresbalk niet overeenkomt met de naam van de webshop zelf
- er veel taalfouten op staan
- de hele collectie fors is afgeprijsd, terwijl alles nog wel op voorraad is
- Een telefoonnummer, fysiek adres of emailadres ontbreekt
- de website niet is aangesloten bij keurmerken als Thuiswinkel Waarborg of het Webshop Keurmerk
Lees ook: Slachtoffer van internetfraude? Hier heb je recht op