Dr. Hoe beantwoordt: waarom zou je nu eigenlijk nog aandelen kopen?

Kamp je met een beleggingsprobleem of heb je een vraag over jouw portefeuille? Dr. Hoe, de beleggingsdokter van IEX, geeft in 'Eerste hulp bij beleggen' antwoord op al jouw vragen. Deze keer: 'De beurzen zijn de laatste tijd sterk gestegen. Staat mijn geld niet veiliger op een spaarrekening?'

Dit artikel is eerder verschenen in IEX Expert van 23 februari op basis van toen geldende koersen.

Dit zegt Dr. Hoe erover:

Je lijkt een denkfout te maken. De aandelenbeurs is als een tuin of een gevarieerd bos: er gaan planten dood, maar er groeit en bloeit ook altijd van alles. De beurs biedt daarom eigenlijk altijd voldoende kansen. Uiteraard is het zaak een beleggingsportefeuille in te richten die van de actuele omstandigheden kan profiteren én die bij jou past. Daarvoor moet het hele financiële plaatje in ogenschouw worden genomen en rekening worden gehouden met persoonlijke voorkeuren. In een financieel plan is de beleggingsportefeuille een cruciaal onderdeel.

Waarschijnlijk beleg je al. Bijna iedereen zit indirect in aandelen en obligaties via zijn pensioenopbouw. Anderen beleggen meer direct, maar laten zich met vaak kostbaar advies bijstaan door een bank of vermogensbeheerder. Toch heeft de overgrote meerderheid van de Nederlanders weinig tot geen verstand van beleggen. Een abonnement op IEX is al een hulpmiddel om het heft wat meer in eigen hand te nemen. Wie zelf belegt maakt meestal minder kosten, en alleen al daarom zal het rendement op de lange duur beter zijn.

Beleggen is vooruitzien

Volgens Van Dale is geld beleggen het geld 'in waardepapieren omzetten om de waarde te behouden of te vergroten'. Zo eenvoudig is het inderdaad. Het probleem in de praktijk is dat er heel veel verschillende soorten waardepapieren bestaan, en heel veel verschillende mogelijkheden om geld in die waardepapieren om te zetten. Niet al die mogelijkheden leiden tot behoud van waarde, laat staan tot vergroting ervan.

Beleggen is een kwestie van vooruitzien: een belegger opereert steeds op basis van toekomstverwachtingen. Hij wil een bepaald rendement behalen, maar loopt het risico dat zijn toekomstverwachtingen niet uitkomen. Wie gaat beleggen moet rekening houden met de volgende wetmatigheid.

Er is een positief verband tussen rendement en risico: hoe hoger het risico, hoe hoger het door beleggers geëiste rendement, en dus het (gemiddeld) verwachte rendement. Het nemen van risico wordt op termijn dus beloond. Nog een tweede wetmatigheid is van belang voor de belegger. Geld wordt over het algemeen steeds minder waard. Dit wordt inflatie genoemd. Prijzen hebben de neiging te stijgen. Hoe langer je wacht met een aankoop, hoe duurder deze doorgaans wordt.

Koopkracht behouden

De eerste wetmatigheid is een vriend van de belegger, de tweede een vijand. Helaas klopt de eerste wetmatigheid alleen op de lange termijn. In de praktijk moet iedere belegger zijn beleggingen afstemmen op de tijd die hij heeft, ofwel zijn beleggingshorizon.

In de tweede wetmatigheid zit veel variatie: de inflatie is soms tijdelijk hoog, soms ook negatief. In dat geval, dus bij dalende prijzen, spreekt men van deflatie. Centrale banken proberen er doorgaans voor te zorgen dat de inflatie niet te hoog wordt, maar dat lukt niet altijd. Een betere definitie van beleggen is dan ook: 'Ervoor zorgen dat de waarde (koopkracht) van geld dat niet dagelijks wordt gebruikt, blijft behouden en bij voorkeur wordt vergroot.'

Verschillende wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat het rendement op relatief risicovolle aandelen op de lange duur ongeveer 4% hoger is dan dat op (nagenoeg) risicovrije beleggingen, zoals staatsleningen van landen met een verstandig begrotingsbeleid. Dus altijd alles dan maar beleggen in aandelen? Nee, dat hogere rendement is een gemiddelde van tientallen beurzen over een periode van meer dan honderd jaar. De afwijkingen van het gemiddelde zijn bij aandelen op de korte termijn altijd zeer groot.

Alleen wie de tijd heeft om eventuele verliezen in het begin weer goed te maken, kan een groot deel van zijn vermogen risicovol beleggen. Hoe verder weg de beleggingshorizon is, hoe meer risico de belegger zich kan veroorloven.

Let op het risicoprofiel

Een nog betere definitie van beleggen is dan ook: 'Ervoor zorgen dat de waarde (koopkracht) van geld dat niet dagelijks wordt gebruikt, behouden blijft en bij voorkeur wordt vergroot, binnen de grenzen van een op de persoonlijke situatie afgestemd risicoprofiel.'

Is daarmee de vraag beantwoord of aandelen kopen verstandiger is dan sparen? Ja, want we weten nu dat koopkrachtbehoud een belangrijke doelstelling is die iedere belegger zou moeten hebben. En de beste manier om koopkracht te behouden is het geld voor je oude dag of een ander doel waarvoor je lang moet sparen juist niet op een spaarrekening te zetten, maar te investeren in goede ondernemingen. In aandelen dus, ook nu.