Als je partner overlijdt staat je wereld op zijn kop. Ook in financieel opzicht verandert er veel. Maar wat de impact is op je vermogen, hangt af van je leeftijd toen je je partner kwijtraakte, zo blijkt uit onderzoek van het CBS.
De onderzoekers namen het vermogen (de bezittingen na aftrek van schulden, zoals de hypotheek) onder de loep van bijna 50.000 mensen die in 2018 hun partner zijn kwijtgeraakt. Tweederde van hen was vrouw. 11.000 Nederlanders verloren hun partner voordat ze de AOW-leeftijd hadden bereikt, 37.000 mensen waren ouder.
Grote verschillen in impact
Uit de analyse blijkt dat het vermogen van de mannen en vrouwen die jonger waren dan de AOW-leeftijd toen ze weduwnaar/weduwe ruim anderhalf keer zo groot is geworden als voor het overlijden. Gemiddeld bedroeg hun vermogen begin 2019 ongeveer 140.000 euro.
Dat staat in schril contrast met de nederlanders die ná hun AOW-leeftijd hun partner zijn kwijt geraakt. Hun vermogen is sinds het overlijden juist geslonken.
Mediaan vermogen bij verweduwing in 2018
Bron: CBS
Jonger? Hypotheekschuld daalt fors door overlijdensrisicoverzekering
Dat het vermogen van de jongere weduwen/weduwnaars juist is toegenomen, komt door een daling van de hypotheekschuld.
Lees ook: 3 veel voorkomende misverstanden over de erfenis
70% van de nabestaanden heeft een eigen woning met hypotheek. Hieraan is meestal een overlijdensrisicoverzekering gekoppeld, waarmee na het overlijden van de partner de hypotheek (deels) kan worden afgelost. Hierdoor daalt de hypotheekschuld flink en neemt het vermogen toe.
Ouder? Meer erfbelasting en kleinere daling hypotheek
Dat het vermogen is gedaald van nabestaanden die al met pensioen waren toen ze hun partner verloren, komt door een daling van de bank- en spaartegoeden. De oorzaak hiervan is dat oudere weduwnaars en weduwes vaker erfbelasting betalen dan mensen die jong alleen achterblijven (32% tegen 20%). Ouderen hebben namelijk meestal een hoger vermogen, waardoor ze eerder boven de vrijstelling van de erfbelasting uitkomen. Deze bedraagt momenteel 671.910 euro voor partners.
Tegelijkertijd neemt de hypotheekschuld minder sterk af dan bij jongere Nederlanders, omdat een overlijdensrisicoverzekering na een bepaalde leeftijd (meestal tussen 70 en 80) niet meer uitkeert.
Soorten vermogen bij verweduwing in 2018
Bron: CBS
Koopkracht daalt alleen bij weduwen tot AOW-leeftijd
Als een van de partners wegvalt, wordt het inkomen dat de achterblijver te besteden heeft meestal lager, ondanks een eventueel nabestaandenpensioen en een lagere hypotheekrente. Toch neemt de koopkracht in de meeste gevallen toe, simpelweg omdat van dat lagere inkomen minder mensen hoeven rond te komen.
Alleen bij vrouwen die de AOW-leeftijd nog niet hebben gebruikt stijgt de koopkracht niet, omdat het substantieel hogere inkomen van de partner plotseling wegvalt. Dit raakt deze groep harder dan mannen die voor hun AOW-leeftijd hun vrouw verliezen.
Check ook: 7 redenen om snel een testament op te stellen