Beleggers zijn de afgelopen maanden massaal naar veilige havens gevlucht, waardoor er maar liefst 17 biljoen dollar in obligaties met een negatieve rente werd gestoken. Waarom zou je dit doen? Enkele redenen op een rijtje.
Bij obligaties met een negatieve rente moeten beleggers geld toeleggen op het bezit van obligatieleningen. Dit klinkt niet erg aantrekkelijk. Je wilt immers juist geld verdienen aan je obligaties. Dat de rentes op sommige obligaties, waaronder inmiddels op Nederlandse staatsobligaties, negatief zijn, wil echter niet zeggen dat je er geen geld mee kunt verdienen.
Waardestijging
Een reden om obligaties met een negatieve rente te kopen, is dat de waarde van de leningen wel kan stijgen. Je gaat er dan vanuit dat andere partijen ook staatsleningen gaan opkopen, bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank. Door de hogere vraag wordt er nieuw schuldpapier tegen lagere rentes uitgegeven, waardoor de waarde van oudere obligaties op de beurs zal stijgen.
Hoewel het nominale bedrag, de rente en de looptijd van de obligatie vooraf al vast staan, geldt dat niet voor het aankoopbedrag van de obligatie.
In juli werd er bijvoorbeeld vier miljard euro gestoken in Duitse tienjaarsobligaties met een negatieve rente van 0,26%. De koers van de obligatie was toen 102,6%, maar inmiddels staat er 106,9% op de borden. Beleggers die de obligatie vorige maand kochten, hebben dus in de periode tot nu al ruim 4% winst gemaakt met alleen nog de waardestijging.
Het valt natuurlijk te bezien of de obligatiewaarden daadwerkelijk blijven stijgen in de komende tijd (en de rentes dus verder dalen), maar het is zeker een punt om te overwegen als je kijkt naar obligaties met een negatieve rente.
Veilige havens
In tijden van onzekerheid willen beleggers hun risico's beperken. Aandelen zijn dan uit de gratie, terwijl obligaties doorgaans juist aantrekkelijker worden. Als op de aandelenmarkten flinke onrust heerst of als er paniek uitbreekt, komt het vaak voor dat er op de obligatiemarkten juist een rally optreedt. Beleggers zien de obligaties als een manier om eventuele verliezen beperkt te houden. Deze ontwikkeling compenseert de negatieve rente.
Valutaspeculatie
Wisselkoersen spelen ook een rol, mits beleggers kiezen voor obligaties die genoteerd staan in een andere valuta dan hun eigen munt. Koop je bijvoorbeeld Nederlandse belegger Amerikaanse obligaties en stijgt de dollar vervolgens in waarde, dan kan dit de negatieve rente meer dan compenseren.
Natuurlijk werkt dit ook de andere kant op. Als de Amerikaanse dollar minder waard wordt, dan wordt je belegging ook minder waard. Dit kan een verschil in enkele procenten betekenen en de kracht van valuta mag dan ook niet onderschat worden.
Rentecurve
Een andere manier om te profiteren van obligaties met een negatieve rente, is door gebruik te maken van de rentecurve. Deze strategie heet roll down the curve.
De rentecurve staat voor het verschil tussen de kortlopende en de langlopende rentes, waarbij een steile curve staat voor een groot verschil tussen de twee. Bij de roll down the curve-strategie speel je in op het renteverschil tussen de verschillende looptijden van de obligaties. Hoe steiler hoe beter.
Het FD geeft een voorbeeld:
Stel dat een belegger nu een tienjarige staatsobligatie koopt tegen een rente van -0,5%. De negenjaarslening staat op dat moment op -0,7%. De belegger houdt de obligatie in handen (roll down the curve) en na twaalf maanden heeft die tienjaarslening nog maar een looptijd van negen jaar. Voor een lening met die kortere looptijd vraagt de markt minder vergoeding, in dit geval -0,7%. Daarbij is de prijs van de obligatie dus gestegen en dat is de winst.
Een erg betrouwbare strategie is het echter niet, omdat de rentecurves continu veranderen. Momenteel is de rentecurve bovendien niet steil.
Volgens strateeg Michael Chang van Société Générale kan de strategie alleen op korte termijn werken.
Lees ook: Zo bouw je een obligatieportefeuille op