Je moet regelmatig tijd besteden aan je geldzaken. Zeker als je financiën net wat complexer zijn moet je er goed voor gaan zitten: bijvoorbeeld als je een eigen huis wilt of hebt, als je belegt, of als je een spaarplan voor je pensioen gaat maken.
En dat kan soms best wat tijd en moeite kosten. Maar echte rocket science hoeft het zeker niet te zijn. Je hoeft geen enorme slimmerik te zijn om je geldzaken goed te kunnen regelen; zorg er vooral voor dat je geen domme beslissingen neemt.
Want net die ene stap kan funest zijn voor je portemonnee. Zes voorbeelden.
1. Al je eieren in één mandje stoppen
Beleg je of ben je van plan dat te gaan doen? Je neemt altijd risico, want risicovrij beleggen bestaat niet. Wat je wel kunt - en moet! - doen, is onnodig risico voorkomen. Beleg daarom gespreid, stop nooit al je eieren in één mandje.
Als je een mooie verdeling van bijvoorbeeld verschillende aandelen en obligaties maakt, dan zit je veiliger dan wanneer je al je geld naar één plek brengt. Het is het beste om een verdeling te hebben waarbij je tegenvallende rendementen kunt compenseren met je andere beleggingen die, hopelijk, wel goed renderen.
Check ook: De vijf regels voor het spreiden van je portefeuille
2. Een huis kopen zonder je toekomst te kennen
Een huis koop je niet zomaar. Dat doe je pas als je financiële situatie zich daar voor leent. Maar zorg ervoor dat je financiële situatie niet alleen op het moment van aankoop in orde is, maar dat je ook enig zicht hebt op de toekomst. Weet je hoe die er, al is het maar ongeveer, uit komt te zien? Als je werkelijk geen idee hebt, vraag je dan nog een keer af of je dat huis echt wel moet kopen.
Een voorbeeld. Als je een baan zonder vast contract hebt, dan kun je met een intentieverklaring van je baas misschien toch een hypotheek krijgen. Maar die intentieverklaring is niet rechtsgeldig en ook zeker geen belofte: als je baas jou alsnog geen vast contract wil of kan aanbieden, dan hoeft hij dit ook niet te doen. Terwijl jij wél je hypotheek moet blijven betalen.
Lees ook: Stappenplan: zo koop je een huis
3. Je pensioengat negeren
Als je niet of nauwelijks spaart voor later, vrijwel niks opbouwt, dan moet je daar wel een heel goede reden voor hebben. Kijk, misschien merk je nu niks van dat pensioengat, maar wat nou als je er later achter komt dat je een tekort aan geld hebt of zult krijgen? Dan is het misschien wel te laat om nog een geschikt bedrag bij elkaar te krijgen.
Misschien moet je je leven anders in gaan richten, hobby's gedag zeggen, wellicht zelfs kleiner gaan wonen. En nee, dat maakt niet gelukkig. Negeer je pensioengat daarom niet, bepaal hoeveel je ongeveer nodig zult hebben en spaar (beleg) voor later. Dat hoeft helemaal niet moeilijk te zijn. Je kunt het in principe zelf doen, met kleine maandelijkse beetjes.
Lees ook: Stappenplan: bereken je pensioentekort
4. 'Zomaar' in gemeenschap van goederen trouwen
Als je in gemeenschap van goederen trouwt worden vrijwel alle bezittingen en schulden eigendom van jou en je partner samen. Dat betekent dat jij, als jouw partner een schuld heeft, ook schuldenaar wordt. En dat blijf je ook als jullie ooit toch weer uit elkaar gaan.
Misschien geen groot probleem als je er gewoon van op de hoogte bent. Maar ben je dat eigenlijk wel?
Zorg dat je daar duidelijkheid over hebt. Verdiep je er in, praat met elkaar. En als jullie er niet uitkomen, vraag je dan af of je het wel moet doen. Misschien is trouwen onder huwelijkse voorwaarden een beter idee.
Overigens lijkt het er op dat trouwen in gemeenschap van goederen er op termijn iets anders uit komt te zien. Er is een kans dat de regels wat worden aangepast, juist om het hierboven beschreven probleem te voorkomen.
Check ook: Checklist: trouwen onder huwelijkse voorwaarden?
5. Een erfenis klakkeloos aanvaarden
Nee, bij een erfenis krijg je niet altijd alleen maar. Iemand kan ook schulden nalaten. En daar ben je als erfgenaam lang niet altijd direct van op de hoogte.
Wees daarom niet te gretig en aanvaard een erfenis nooit zomaar: niet voordat je een goed beeld hebt van de (financiële) situatie van degene van wie je erft. Als de bezittingen minder waard zijn dan de grootte van de schulden, dan zul je zelf bij moeten leggen als je de erfenis eenmaal hebt aanvaard.
Je kunt, behalve voor aanvaarden, ook nog kiezen voor beneficiair aanvaarden of verwerpen. Bij beneficiair aanvaarden blijft je eigen vermogen veilig, maar je wordt ook pas eigenaar van de bezittingen als alle schulden zijn afgelost. Als je de erfenis verwerpt, krijg je geen bezittingen én geen schulden.
Lees ook: Erf je schulden? Aanvaarden is niet verplicht.
6. Ervan uitgaan dat je álles zelf moet kunnen of doen
Je bent zelf bij de beslissingen die je maakt, maar het is een misvatting om te denken dat je alles ook daadwerkelijk zelf moet kunnen of doen. Het is soms helemaal niet slim om compleet je eigen plan te trekken, een financieel adviseur kan je van fouten weerhouden.
Zelfs Carl Richards, auteur van het boek The Behavior Gap - dat in Nederland verscheen onder de titel 'Doe niet langer domme dingen met je geld' - heeft naar eigen zeggen fouten gemaakt die hij had kunnen voorkomen als zijn financieel adviseur eerder in zijn leven was geweest. Zijn eigen verhaal, over hoe hij zijn huis kwijtraakte, lees je hier (in het Engels).
In een interview op MintLife zegt Richards dat hij niemand had om hem te helpen. Hij stelt dat hij zichzelf - als financieel planner - misschien wel had moeten helpen, maar dat dat in dat geval niet de manier was: hij stond er zelf veel te dicht op om objectieve beslissingen te maken.
Richards: "We hired a financial planner (...), when we finally got moved, we got at least a little bit of footing underneath us. I am 100% convinced I would not have made those mistakes if that person had been in my life five years earlier."
Check ook: Advies te duur? Doe dan zelf online je financiële planning