Als je alle obligaties uitgegeven door overheden en bedrijven in de wereld bij elkaar optelt, kom je tot een markt die 90.000 miljard euro waard is. Om een indruk te krijgen van de omvang van dat bedrag: het is ongeveer vijf keer het nationaal inkomen van de Verenigde Staten.
Een obligatie is niets anders dan een lening uitgegeven door een bedrijf, land of semi-overheid. Doordat in de laatste jaren de rente hard is gedaald, is geld lenen niet meer zo duur als het was.
Daardoor biedt circa 70% van al die obligaties een rentevergoeding van 1% of minder. Om een indruk te geven van de omvang van dat bedrag: het is het nationale inkomen van China, de Europese Unie, de Verenigde Staten, India en Japan bij elkaar opgeteld.
Lees ook: Een absolutereturnfonds is géén garantiefonds
Een veel zonnigere benadering van die harde 70%-werkelijkheid is dat tenminste 30% van de obligatiemarkt minimaal het dubbele van de Nederlandse spaarrente (die eind oktober gemiddeld op 0,52% ligt) aan rentevergoeding biedt.
Maar hoe leg je je handen op dat rendement als zoveel obligaties goed zijn voor abominabele rendementen? Volgens de beleggingsfondsenindustrie door voor fondsen te kiezen, die op niet-traditionele wijze in obligaties beleggen, zogeheten unconstrained obligatiefondsen.
Lees ook: Dit moet je weten over obligaties
Ongedwongen beleggen
Unconstrained betekent volgens Google Translate ongedwongen. Dat vraagt om uitleg. Een fondsmanager van een obligatiefonds dat traditioneel - gedwongen klinkt ietwat gek - belegt in obligaties wil een beter rendement behalen dan dat van de benchmark. Dat is een referentie-index waarin hetzelfde soort obligaties zijn opgenomen als waarin het fonds belegt.
Voordat we uitleggen waarom unconstrained obligatiefondsen juist niet het rendement najagen van de benchmark doen we de ijzeren wet voor obligatiebeleggers uit te doeken. Obligaties leveren waarde in als de rente stijgt en winnen aan waarde als de rente daalt. Veel referentie-indices voor obligaties zijn momenteel hypergevoelig voor een stijging van de rente.
Veel beleggers denken dat een renteverhoging aanstaande is in de Verenigde Staten. Wie belegt in de Barclays U.S. Aggregate Bond, een brede afspiegeling van de Amerikaanse markt voor obligaties met de hoogste kredietwaardigheid, krijgt hem voor zijn kiezen als dat scenario werkelijkheid wordt. Zij zijn namelijk sterk blootgesteld aan obligaties van de Amerikaanse overheid.
Lees ook: Je beleggingsportefeuille: welke asset allocatie kies je?
Unconstrained obligatiefonds
Een unconstrained obligatiefonds kan die klap voor zijn, door over de hele linie minder of niet te beleggen in Amerikaanse obligaties. De fondsmanager heeft immers de vrijheid om flexibel te tappen uit die wereldwijde obligatiemarkt van 90.000 miljard euro.
Hij kan inhaken op trends, met valuta- en rentebewegingen spelen, buiten de paden treden en beleggingen aanpassen aan wisselende marktomstandigheden. Als de economie afkoelt, dan kan hij besluiten om minder in obligaties met een hoog kredietrisico te beleggen. In economisch slechte tijden gaan er immers vaak meer bedrijven failliet.
Ultraflexibel beleggen: helpt dat?
De hamvraag aan Dokter Beleggen luidt natuurlijk: ultraflexibel beleggen, helpt dat een beetje?
De vraag of unconstrained beleggingsfondsen beter presteren dan traditionele fondsen kan niet eensluidend worden beantwoord, gekeken naar de prestaties in de afgelopen vijf jaar. In 2012 en 2013 hebben deze fondsen betere rendementen laten zien, maar in de jaren die volgden tot nu niet. Daarbij zijn deze fondsen duurder in het gebruik dan reguliere obligatiefondsen, volgens Morningstar.
Het is daarnaast goed om notie te hebben van de risico's die bij deze fondsen horen. Als een fonds in ieder denkbare obligatie kan beleggen, dan loop je als belegger mogelijk op allerlei onvoorziene manieren risico. Een belangrijk risico is dat als financiële markten heen en weer schudden, deze fondsen zich vaak net als aandelen gedragen: ze schudden even hard mee.
En dat is niet de bedoeling. Obligaties horen minder te schudden dan aandelen. Het zijn de beleggingen die de beleggingsportefeuille van stootkussen voorzien als markten flink in beroering zijn; ze moeten de risico's die horen bij aandelen neutraliseren.
Lees ook: De belangrijkste beslissing die een belegger moet nemen