Miljoenen Nederlanders dreigen te worden gekort op hun pensioen. Een extra reden om te checken hoe de vlag er bij jou bij hangt. Wees alert op deze zes alarmbellen.
Kortingen
Er hangt een donkere wolk boven de pensioenmarkt. Als de financiële positie van veel pensioenfondsen niet rap verbetert, worden miljoenen werknemers en gepensioneerden straks geconfronteerd met kortingen. Uit de pensioenthermometer van consultancybureau Aon blijkt dat de gemiddelde dekkingsgraad van pensioenfondsen (dé graadmeter van hun financiële positie) vorige maand is gedaald van 108% naar 106%.
Dit is vooral te wijten aan de lagere rente, omdat de Amerikaanse Federal Reserve de teugels weer wat laat vieren. Dat overschaduwde de goede rendementen op de aandelenbeurzen.
Vooruitzichten niet zo rooskleurig
De vooruitzichten zijn volgens Aon ook niet rooskleurig. "De rente zal voorlopig laag blijven en de verwachtingen voor rendementen op bijvoorbeeld aandelen zijn gematigd", voorspelt Frank Driessen, Chief Executive Officer van Aon Retirement & Investment.
Daar komt natuurlijk nog de langetermijntrend bij dat we collectief steeds ouder worden en dus langer pensioen nodig hebben, terwijl er tegelijkertijd steeds minder mensen zijn die dit bij elkaar kunnen sprokkelen, vanwege een daling van het aantal geboorten.
Verder hebben minder werknemers een riante pensioenregeling, omdat ze bijvoorbeeld parttime werken of geen vast contract krijgen.
Hoe check ik de hoogte van mijn pensioen?
Nu zijn collectieve cijfers interessant om trends uit te destilleren, maar uiteindelijk is voor ieder van ons maar één vraag echt relevant: kom ik straks geld tekort?
Een mooi startpunt om dit te checken is Mijnpensioenoverzicht.nl. Daar vind je een inschatting van je AOW en aanvullend pensioen. Maar volledige zekerheid biedt dit niet, want hoe je salaris zich tot je pensionering zal ontwikkelen, weet je nu natuurlijk nog niet.
Wees alert bij de volgende alarmbellen:
1. Parttime werken en jobhoppen
Na veertig jaar trouwe arbeid worden beloond met een gouden horloge en een koninklijke onderscheiding overkomt niet veel mensen meer. Jobhoppen, werken in het buitenland, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, parttime werken en tijdelijk stoppen met werken zijn niet bevorderlijk voor je pensioenopbouw.
Uiteraard is ook het aantal jaren dat je pensioen opbouwt van groot belang: ben je vanwege een lange studie pas later begonnen met werken, dan is het risico op een pensioengat een stuk groter.
Overigens kan ook een echtscheiding funest uitpakken voor je pensioenopbouw, aangezien je ex-partner recht heeft op een deel van jouw pensioen.
Zie ook: Zeven dure misverstanden over je pensioen na je scheiding
2. Magere beleggingsrendementen en lage rente
De waarde van je pensioenpot wordt ook bepaald door de beleggingsrendementen van je pensioenfonds en de kapitaalmarktrente; zeker nu het rendement op onze pensioenen minder zeker wordt. Zijn deze laag, dan is de kans groot dat je aan het eind van de rit minder overhoudt dan je voor ogen had.
Diverse pensioenfondsen kampen met een te lage dekkingsgraad, waardoor ze onvoldoende in kas hebben om aan hun toekomstige verplichtingen te voldoen. Zij zagen zich hierdoor de afgelopen jaren genoodzaak af te zien van indexatie (aanpassing van de pensioenrechten aan prijsstijgingen) of ze worden gedwongen tot kortingen.
3. Slechte pensioenregeling
Er zijn grofweg drie pensioensystemen, met elk een wisselend effect op de uiteindelijke omvang van je pensioenpot. Je bent het meest gunstig uit met een eindloonregeling. Hierbij hangt de hoogte van je pensioen af van het salaris dat je vlak voor je pensionering kreeg.
Omdat de meeste werknemers gedurende hun carrière steeds meer gaan verdienen, is die regeling meestal gunstiger dan de tweede variant: de middelloonregeling. Deze is gebaseerd op het gemiddelde loon dat je tijdens je loopbaan verdiende. Dat is vaak lager dan het laatst verdiende salaris.
Woorden als 'vaak' en 'meestal' zijn hier wel op zijn plaats. Een eindloonregeling biedt namelijk geen garantie op een goudgerand pensioen. Hoeveel je opbouwt hangt ook af van het aantal jaren dat je bij dit bedrijf in dienst bent en het opbouwpercentage.
Een derde pensioensysteem is het beschikbare premiesysteem, waarbij de betaalde premie het uitgangspunt vormt. Hoeveel pensioen je met deze regeling opbouwt, hangt behalve de ingelegde premie ook af van de kosten en het rendement uit beleggingen. Dat dit minder zekerheid geeft dan de andere twee regelingen behoeft geen betoog.
4. Weinig vermogen
Behalve de AOW en je werknemerspensioen kun je zelf ook extra geld sparen voor je oudedag. Dit kan een individuele aanvullende pensioenregeling zijn, zoals een lijfrente. Maar ook vermogen zonder oormerk, zoals spaargeld, een beleggingspot of een huis dat bijna is afbetaald. Heb je weinig vet op de botten, wees dan op je hoede.
Lees ook: 7 redenen waarom jij failliet gaat tijdens je pensioen
5. Dure dromen
Een vuistregel is dat je pensioen 70% van je laatstverdiende salaris moet bedragen. Maar of je daar straks echt voldoende aan hebt, hangt ook af van je toekomstige bestedingspatroon.
Sommige lasten zullen lager uitpakken, omdat bijvoorbeeld de hypotheek is afgelost en de kinderen het huis uit zijn. Andere uitgaven zullen stijgen, omdat je meer vrije tijd hebt en meer kwijt bent aan zorgkosten.
De bestedingswensen verschillen per persoon: de een wil na zijn pensionering veel gaan reizen, terwijl de ander volmaakt gelukkig is in zijn eigen achtertuin. Hierdoor kom jij misschien wel uit met 60% van het laatstverdiende loon, terwijl je collega nog niet genoeg heeft aan 80%.
6. Een laat geboortejaar
De tijd dat je voor je zestigste met een gunstige VUT-regeling kon uitzwaaien ligt definitief achter ons. De AOW-leeftijd gaat stapsgewijs omhoog tot 67 jaar in 2021. Daarna wordt deze gekoppeld aan de levensverwachting. Wil je eerder met pensioen, dan moet je dat gat opvullen door extra te sparen.
Op de website van de Sociale Verzekeringsbank kun je laten uitrekenen wanneer naar verwachting jouw eerste AOW-uitkering wordt uitgekeerd.
Laten we eerlijk zijn: pensioenen zijn geen smeuïge materie. Toch is het belangrijk om tijdig te checken of je voldoende opbouwt. Je kan dan tijdig bijsturen, als dat nodig is.
Lees ook: Het is tijd voor pensioenplanning