Er is inmiddels 20.000 miljard dollar wereldwijd door beleggers weggezet in passieve beleggingsproducten, zoals ETF's. Dat is een derde van de gehele kapitaalmarkt.
Met de komst van robo-adviseurs, die alleen gebruikmaken van indexproducten, wordt de groei van ETF's verder versneld. Dat is ook wel logisch, want passief beleggen - het simpelweg volgen van een index, zoals de AEX-index - heeft een paar grote voordelen.
Het belangrijkste voordeel is misschien wel dat de kosten lager zijn in vergelijking met actief beheerde beleggingsfondsen. In de Verenigde Staten zijn ETF's te koop die minder dan 0,1% aan kosten in rekening brengen. Een ander voordeel is dat er bij een ETF geen emotie aan te pas komt: wat de index doet, dat doet de ETF.
Lees ook: Gespreid beleggen tegen lage kosten, dat doe je met een ETF
Emoties bij beleggen
Nu we het toch over emoties hebben. 'Teleurstelling' is een belangrijke reden dat actief beleggen heeft ingeleverd in de laatste jaren. Het gros van de actieve beleggingsfondsen scoort slechter dan dan de index die zij wil verslaan. Naarmate de periode langer wordt, neemt dat verschil alleen maar toe. Het 'beter doen dan de markt' is niet eenvoudig.
Het 'dom' nabootsen van een index heeft ook nadelen. Een ETF kan door zijn kosten, hoe laag ze ook zijn, nooit en te nimmer zijn benchmark (dus de score van de gekozen index) verslaan. Het rendement blijft altijd iets achter. Wie in ETF's belegt, heeft weinig om over op te scheppen.
De groeiende dominantie van passief beleggen brengt nog één gevaar met zich mee. Een goed werkende beurs kent veel soorten beleggers: optimisten en pessimisten, dividendliefhebbers, risicozoekers, leken en beleggers met verstand van zaken. Al die beleggers samen zorgen voor een prijsvorming op de markt die perfectie nadert. Als iedereen in dezelfde index belegt, dreigt het systeem uit balans te raken.
Dat zijn nou weer net de momenten waarop actieve beleggingsfondsen grote winsten kunnen boeken, als ze zich niet laten verleiden mee te gaan met de massa.
Lees ook: Aandelen, fondsen, indextrackers: hier kun je in beleggen
Lagere kosten
Ondertussen houden actieve professionele beleggers de moed erin. Zij houden hun klanten voor dat visie en onderzoek toch echt iets moeten opleveren. Ook wijzen zij erop dat met name tijdens hevige beurscorrecties actieve beleggers het verschil kunnen maken, als zij tenminste het lef hebben om van de index af te wijken.
De consument is hoe dan ook de grote winnaar van de snelle opkomst van de ETF. Er is meer te kiezen en kosten van zowel actief als passief beleggen dalen. Want om het ETF-geweld enigszins het hoofd te kunnen bieden, hebben de actieve beleggingsfondsen hun kosten flink verlaagd.
Verschillen tussen actief en passief
Hoe zit het met de verschillen tussen actief en passief? Laten we eens twee actieve wereldaandelenfondsen vergelijken met een passieve ETF die de MSCI World-index volgt. De peildatum is 2 september 2016 en de drie deelnemers aan de wedstrijd zijn:
- Robeco: het oudste beleggingsfonds ter wereld.
- ASN Duurzaam Aandelenfonds: belegt uit duurzaamheidsmotieven niet in grondstoffenbedrijven en banken.
- iShares MSCI World EUR Hedged UCITS ETF: volgt de MSCI World-index.
Lees ook: Zeven dingen die je niet weet over ETF's
1. Rendement
Van de drie fondsen heeft het actieve duurzame fonds van ASN de twee andere op middellange termijn ruim verslagen. Vooral het verschil met de ETF is groot. Dit jaar is het beeld gekanteld. Terwijl ASN zich in negatief territorium ophoudt, is het rendement van de ETF als enige licht positief.
Robeco hangt er in alle gemeten periodes tussenin. Dat past wel bij het fonds. Het wordt actief beheerd, maar ver weg van de benchmark houdt het zich niet op.
Rendement over vijf jaar (gemiddeld per jaar)
- ASN Duurzaam Aandelen: 16,95%
- Robeco: 13,81%
- iShares MSCI World: 10,67%
Rendement over een jaar
- ASN Duurzaam Aandelen: 14,62%
- Robeco: 11,72%
- iShares MSCI World: 8,45%
Rendement sinds 1 januari 2016
- ASN Duurzaam Aandelen: -2,57%
- Robeco: -0,43%
- iShares MSCI World: 2,05%
Lees ook: Beleggen: van super-passief tot super-actief
2. Kosten en risico's
Het fonds van ASN is het duurste, de ETF het goedkoopste. Dat zal niet verbazen. Het is wel opmerkelijk dat de verschillen niet bijster groot zijn. Het kostenverschil tussen de ETF en Robeco verwaarloosbaar. Vreemd is wel dat het Robecofonds veel risicovoller is dan de andere twee.
Wat betreft risico heeft de ETF van iShares de beste papieren. Dat heeft ongetwijfeld te maken met de brede spreiding.
Kosten (per jaar)
- ASN Duurzaam Aandelen: 0,86%
- Robeco: 0,64%
- iShares MSCI World: 0,55%
Risico's (standaarddeviatie)
- ASN Duurzaam Aandelen: 13,66
- Robeco: 14,69
- iShares MSCI World: 11,02
Check ook: Meer rendement = meer risico. Altijd.
3. Spreiding
De Verenigde Staten hebben de grootste aandelenmarkt ter wereld en dat zien we terug in de portefeuilles van Robeco en van de iShares-ETF. Die laatste is voor bijna 60% belegd in grote Amerikaanse bedrijven.
ASN is wederom eigenzinnig. Het belegt voornamelijk in Europa, waarbij de grote weging van het Verenigd Koninkrijk opvallend is. De recente forse daling van het pond zal er stevig ingehakt hebben.
Dat ASN niet belegt in grondstoffenaandelen en financials heeft zijn gevolgen. Het heeft daardoor minder last gehad van de daling van de grondstoffenprijzen en de Europese bankenmalheur.
Dit jaar gaat het minder met de farmaceuten en fabrikanten van cyclische goederen (onder andere auto's). Het verklaart de mindere gang van zaken bij het ASN-fonds. Van de drie fondsen bestaat de portefeuille van de ETF uit de meeste namen. Het aantal posities is bijna twintig keer zo groot als het tamelijk geconcentreerde Robecofonds. Het maakt de ETF meteen een stuk defensiever.
De 111 namen van ASN (zie helemaal onderaan) bieden schijnveiligheid. De tien favoriete aandelen van het fonds nemen meer dan een kwart van de totale portefeuille in.
Geografische aanwezigheid
- ASN Duurzaam Aandelen: eurozone (32%), Verenigde Staten (26%), Verenigd Koninkrijk (18,5%)
- Robeco: Verenigde Staten (57%), Verenigd Koninkrijk (13%), eurozone (10,5%)
- iShares MSCI World: Verenigde Staten (59,5%), eurozone (10,9%), Verenigd Koninkrijk (7,3%)
Top 3 sectoren
- ASN Duurzaam Aandelen: cyclische consumentengoederen (23%), gezondheid (22%), tech (19%)
- Robeco: financials (18%), gezondheid (16,5%), tech (15,5%)
- iShares MSCI World: financials (16,5%), tech (14%), gezondheid (13%)
Aantal posities
- Robeco: 83 iShares
- MSCI World: 1.583
- ASN Duurzaam Aandelen: 111
Lees ook: Een beleggingsportefeuille inrichten: doe aan spreiding!
Conclusie: actief versus passief
Met de uitvinding van ETF's zijn actieve fondsen niet meteen overbodig geworden. Toegegeven, de ETF van iShares die de MSCI World-index kopieert, is goedkoper en defensiever dan de twee actieve fondsen. Het rendement over het huidige beursjaar is beter.
Maar gemeten over een langere periode is het rendement van ASN Duurzaam Aandelenfonds superieur. Dat het fonds duurzaam belegt, zal ook veel beleggers aanspreken.
Aan de slag als belegger? Hier begin je!