Al in december vorig jaar liet staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken weten dat ze voornemens was een nieuw wetsvoorstel in te dienen over lijfrente en de bijstand.
Hierin wordt geregeld dat je niet meer eerst je opgebouwde lijfrentekapitaal hoeft op te eten, voordat je recht hebt op een bijstandsuitkering. Je lijfrentekapitaal wordt dus beschermd. Vorige week is het voorstel goedgekeurd en vanaf januari zal de wet in werking treden.
Lees ook: Ken jij de spelregels van je lijfrentepolis?
Wet voor álle lijfrentes
In tegenstelling tot wat je in bijna alle media leest, geldt dit voorstel voor alle lijfrentes. Het gaat om álle lijfrentepolissen en lijfrente-bankspaarrekeningen die de afgelopen jaren zijn gesloten. Maar in de media lezen we eigenlijk alleen dat het geldt bij het het ZZP Pensioen.
Maar het ZZP Pensioen als specifiek fiscaal product bestaat helemaal niet. Het is gewoon een lijfrente, net als iedere andere lijfrentepolis of bankspaarrekening. Dus alle belastingspelregels en wetten die gelden voor een lijfrente, gelden ook voor een ZZP Pensioen. Er is wat dit betreft dus geen extra voordeel voor een ZZP Pensioen, ten opzichte van andere lijfrenteproducten.
Lees ook: Je kunt je gespaarde lijfrente inzetten bij arbeidsongeschiktheid
Voorwaarden voor vrijstelling
Er zijn twee duidelijke voorwaarden waaraan je als lijfrentespaarder moet voldoen voordat er sprake is van een vrijstelling voor de vermogenstoets voor de bijstand.
- De bescherming geldt voor een bedrag tot 250.000 euro aan lijfrentekapitaal. Heb je meer lijfrentekapitaal gespaard? Dan zal je dit eerst moeten opeten.
- De bescherming werkt alleen als vijf jaar voorafgaand aan de bijstand er ook daadwerkelijk ieder jaar is ingelegd. Maar die jaarlijkse inleg mag niet hoger zijn dan 6.000 euro.
De reden voor deze strenge voorwaarden is simpel: zo moet worden voorkomen dat er, vlak voordat iemand de bijstand in moet, nog even snel geld wordt weggesluisd naar een lijfrente.
Bescherming klinkt mooier dan het is
Ik zal een aantal redenen noemen waarom de bescherming in de praktijk in veel gevallen niet zal werken en het lijfrentekapitaal gewoon eerst opgegeten moet worden voordat je een bijstandsuitkering ontvangt.
- De bescherming van 250.000 euro klinkt mooi. Maar in de praktijk kom ik alleen polissen van een bedrag rond de 250.000 euro tegen als het een oud regime lijfrente is. Maar omdat het al sinds 2001 niet meer is toegestaan om premies in te leggen in een oud regime lijfrente, voldoen mensen met zo'n polis niet aan de vijfjaarseis.
- Veel lijfrentepolissen waren woekerpolissen en zijn in het verleden premievrij gemaakt. Die hebben dus geen bescherming. Iemand met zo'n polis voldoet immers niet aan de voorwaarde dat er vijf jaar voorafgaand aan de bijstand ingelegd is op de lijfrente.
- In veel gevallen ziet men de financiële problemen wel aankomen. Je komt nooit van de één op de andere dag in de bijstand. Ik schat de kans groot in dat iemand die in geldnood komt al snel gaat bezuinigen op zijn pensioen. En dus niet inlegt op zijn lijfrente. Hiermee wordt dan niet aan de vijfjaarseis voldaan. Dus juist mensen die de bijstand in (dreigen te) gaan, verliezen snel de bescherming.
- En als je nú begint met lijfrente banksparen of een ZZP Pensioen, dan duurt het dus vijf jaar voordat de bescherming geldt. Sla je een jaar over, dan begint die termijn weer opnieuw.
Lees ook: Gebruik je lijfrente-inleg als aftrekpost
Slechte informatie
Het is jammer dat zelfs Jetta Klijnsma dit een regeling noemt voor het ZZP Pensioen. En het is jammer dat er in de media nauwelijks iets is geschreven over deze voorwaarden.
De indruk wordt hiermee gewekt dat de vrijstelling voor de bijstand alleen geldt voor mensen met een ZZP Pensioen. Op die manier wordt vergeten alle andere mensen met een lijfrente te informeren.
Daar komt nog bij dat nu de indruk wordt gewekt dat er altijd bescherming is. De twee (strenge!) voorwaarden kunnen in dat geval nog wel eens een vervelende verrassing opleveren.
Lees ook: Lijfrente of banksparen? Dit zijn de verschillen.