Met een goed testament kun je er op eenvoudige manier voor zorgen dat je nabestaanden minder erfbelasting betalen. Voor een paar honderd euro kun je dat al regelen.
Vaak hoor ik de kreet: ik heb een langstlevende-testament. Maar volgens mij geldt dat voor ieder testament: je maakt het testament juist voor degene die het langst blijft leven. Vaak bedoelen mensen dat alles naar de langstlevende echtgenoot gaat. Maar is dat altijd slim?
Lees ook: Stappenplan: een testament opstellen
Geen wettelijke verdeling
Als je geen testament hebt geldt de wettelijke verdeling. Die bepaalt dat alle erfgenamen een even groot deel van je erven.
Ben je gehuwd en heb je twee kinderen en overlijdt één van de ouders, dan erft ieder een derde. Maar je kinderen mogen nog niet aan hun erfdeel komen. Dat mogen zij pas als ook de andere ouder is overleden. Tot die tijd wordt het erfdeel van de kinderen beschouwd als een soort schuld van die langstlevende ouder aan hen.
Je kinderen hebben dus een vordering op de nog levende ouder. Die vordering kunnen zij pas opeisen als ook deze ouder overlijdt. Deze ouder betaalt bij de wettelijke verdeling ook de erfbelasting voor de kinderen.
Door een testament op te maken, kun je kiezen voor een andere verdeling dan de wettelijke. Het voordeel is dat je zelf bepaalt wie wat van je erft en daarmee kan erfbelasting worden bespaard.
Lees ook: Heb je geen testament? Dan bepaalt het erfrecht wie wat krijgt.
Een tweetrapstestament
Zo is het tweetrapstestament populair. Daarbij bepaal je niet alleen wie er in eerste instantie van jou erven, maar ook wat er gebeurt met een deel van de nalatenschap.
Een simpel voorbeeld: door alles na te laten aan je partner en niets aan je kinderen, is bij jouw overlijden vaak geen erfbelasting verschuldigd. Je partner heeft namelijk een veel hogere vrijstelling (633.014 euro) dan je kinderen (20.047 euro).
Als je in jouw testament opneemt dat als je partner overlijdt, jouw deel van zijn of haar nalatenschap overgaat naar je kinderen, erven de kinderen alsnog.
Dubbele vrijstelling dankzij testament
In een testament kun je jouw partner als enige erfgenaam benoemen en je kinderen in eerste instantie onterven. Maar ook kun je bepalen dat als ook de langstlevende ouder overlijdt, je kinderen alsnog van je erven.
Dan erven je kinderen bij het overlijden van de langstlevende twee keer: één keer van de moeder en één keer alsnog van de vader.
Voordeel daarvan is dat je kinderen twee keer van de vrijstelling gebruik kunnen maken en minder snel het hoge belastingtarief zullen betalen.
Het testament onderhouden
Er zitten echter ook nadelen aan zo'n testament. Als de langstlevende ouder niet binnen enkele jaren overlijdt, maar nog jaren leeft, is deze constructie helemaal niet zo voordelig en kan op andere manieren veel meer erfbelasting worden bespaard. Je moet je testament daarom regelmatig tegen het licht houden.
Een ander nadeel van een tweetrapstestament is, dat je als eerst overleden ouder met zo'n testament over je graf heen regeert. Je bepaalt immers nog voor je eigen overlijden al wat er gebeurt als de langstlevende ouder, misschien jaren later, overlijdt.
Je persoonlijke situatie is bepalend
Sommige nadelen zijn te ondervangen met nog weer andere constructies, maar daar wordt een testament niet altijd doorzichtiger van. Welk testament voor jou het meest geschikt is, hangt sterk af van je omstandigheden.
Belangrijk zijn de gezinssamenstelling, de levensverwachting van de ouders en kinderen en de omvang en samenstelling van de vermogens. Maar ook hoeveel waarde je hecht aan maximale belastingbesparing versus doorzichtigheid en flexibiliteit.
Lees ook: Checklist: erfbelasting afdragen