Een familielid van je stopte altijd een groot deel van zijn spaarcenten in een beleggingsportefeuille. Van mooie dividendaandelen tot opkomende marktfondsen, van alles zat er in. Maar toen kwam diegene, helaas, opeens te overlijden.
Nu erf jij zijn beleggingen. Je kunt het bij een erfenis slechter treffen, denk je. Maar Hans Tielkemeijer - directeur van Tielkemeijer & Partners en auteur van Gratis geld bestaat niet - waarschuwt: juich niet te vroeg.
Lees ook: Erf je schulden? Aanvaarden is niet verplicht
De Belastingdienst snoept mee
Als je een erfenis aanvaardt komt de Belastingdienst namelijk altijd meesnoepen: je moet erfbelasting betalen. Bij het vaststellen van de hoogte ervan wordt het moment van overlijden als uitgangspunt genomen. Dus er wordt gekeken naar de waarde van de beleggingen op dat moment.
"Het kan zijn dat de beurzen ná dit moment instorten, met een forse strop voor de erfgenamen als gevolg," vertelt Tielkemeijer.
Check ook: Checklist: erfbelasting afdragen
Bijbetalen door koersdaling
Forse koersdalingen, zoals die in 2008, kunnen er in sommige gevallen zelfs toe leiden dat de te betalen erfbelasting hoger is dan de waarde van de gekelderde effectenportefeuille, waarschuwt Tielkemeijer. "Dat houdt in dat je als erfgenaam moet bijbetalen."
Aan de andere kant kan het omgekeerde natuurlijk ook gebeuren: dat de beleggingen na de overlijdensdatum in waarde stijgen. "Dat is dan schone winst voor erfgenamen."
Lees ook: Weer kun je voorspellen, koersen niet
Een bedrag veiligstellen
Het hóéft dus niet nadelig uit te pakken, maar het is wel verstandig om er op voorbereid te zijn.
Wie een beleggingsportefeuille erft doet er daarom goed aan zo snel mogelijk te achterhalen waaruit de portefeuille is opgebouwd. Tielkemeijer: "En het is van belang dat in ieder geval een bedrag ter grootte van de te betalen erfbelasting wordt veiliggesteld."
Helaas wordt dit niet altijd tijdig gedaan, zegt hij. "Hier ligt een grote verantwoordelijkheid bij de executeur, diegene die namens de erfgenamen de afwikkeling verzorgt." De executeur kan een ingehuurd persoon zijn, maar je kunt als familielid ook worden gevraagd deze rol op je te nemen.
Check ook: "Dankbaar dat hij tijdens zijn leven al had stilgestaan bij zijn dood"
Hulp van een adviseur
Als er meerdere erfgenamen zijn wordt er ook nog wel eens getwist over de gebruiken methode.
"Wordt het bedrag voor de erfbelasting vrijgemaakt, wat inhoudt dat de tegenwaarde vanuit de portefeuille wordt verkocht? Wordt de opbrengst tijdelijk op een spaarrekening gezet of juist in obligaties aangehouden? Of wordt het koersrisico afgedekt door andere beleggingsinstrumenten aan de portefeuille toe te voegen?"
De meeste mensen hebben geen ervaring met de afwikkeling van erfenissen en een beleggingsportefeuille vraagt extra kennis. Daarom is het goed om hierover onderbouwd advies te vragen aan een beleggingsdeskundige en dat de executeur hier dan mee aan de slag gaat.
Dan kan worden voorkomen dat erfgenamen zich ontpoppen als beleggingsexperts met ieder een eigen mening over de te nemen beslissingen, zegt Tielkemeijer. Met als gevolg: géén beslissing, wat nog meer risico met zich meebrengt.
Lees ook: Geef je de jus even door en is de erfenis goed geregeld?