Dat de ECB en de Federal Reserve banken met enige regelmaat aan een stresstest onderwerpen, wist je waarschijnlijk al wel. Maar ook voor beleggers is het geen overbodige luxe om zo nu en dan te checken of de portefeuille voldoende bestand is tegen grote risico's. Zeker in onzekere tijden. Maar hoe pak je dat aan? En waar gaat het vaak mis?
Bij een stresstest wordt met ervaringen uit het verleden een prognose gemaakt voor de toekomst. Wat gebeurt er met de portefeuille als de inflatie hoog blijft en wat als deze juist terugzakt tot onder 2%? Hoe reageren aandelen en obligaties op een recessie? Is de gekozen mix van obligaties en aandelen nog wel in orde?
Lees ook: Je portefeuille minder volatiel maken loont. Maar hoe doe je dat?
Simon Evan-Cook, fondsmanager en columnist voor Citywire, is een groot voorstander van stresstests. Tenminste, als deze goed worden uitgevoerd. Welke valkuilen moet je vooral ontwijken? Evan-Cook bespreekt er acht.
Valkuil 1: te lang wachten
Professionele beleggers kunnen regelmatig stresstests doorvoeren, maar voor kleine particulieren is dat veel lastiger. Niemand weet van tevoren wanneer zich een keerpunt in de markt aandient en hoe lang het duurt totdat het sentiment opnieuw verandert.
Check ook: Een buffer voor tegenslagen: hoeveel heb ik nodig?
Je kunt daarom beter een vast moment hanteren, bijvoorbeeld jaarlijks, dan wachten met een stresstest totdat echt het bloed door de straten stroomt.
Valkuil 2: er kunnen altijd zwarte zwanen opdoemen
Bij stresstests wordt met ervaringen uit het verleden een prognose gemaakt voor de toekomst. Stel dat de stagflatie uit de jaren 70 terugkomt, wat voor effecten zou dat nu hebben? Wat gebeurt er als de huizenprijzen kelderen, zoals gebeurde in de jaren na de kredietcrisis?
Houd er bij de prognoses wel rekening mee de geschiedenis zich nooit op dezelfde manier herhaalt. Er zijn bovendien altijd gebeurtenissen die uit het niks komen, de zwarte zwanen, die alle voorspellingen en onderliggende berekeningen van een stresstest nutteloos maken.
Valkuil 3: verkeerde aannames
Een stresstest moet duidelijke aannames hebben, over bijvoorbeeld de inflatie, economische groei en rente. Testen met een prognose alleen op basis van een hoge inflatie is onvoldoende. De aard van de inflatie moet ook worden geduid. Komen prijsstijgingen voort uit een hoge vraag naar goederen en diensten, of heeft het andere redenen die meer aan de aanbodkant liggen?
Dat kan enorm uitmaken. Zo waren bij de inflatieschok in 2000 de groeiaandelen de gebeten hond, terwijl tijdens de kredietcrisis van 2008 waarde-aandelen juist onder vuur lagen.
Valkuil 4: geen strikte strategie
Bij een stresstest is het belangrijk dat er één strategie is waaraan je vasthoudt. Dit geldt ook voor de fondsmanagers die jouw geld beheren. Wordt er bijvoorbeeld constant gewisseld van groei- naar waarde-aandelen, dan heeft een stresstest geen zin.
Valkuil 5: het zijn meer bronnen van onrust
"Een patiënt kan zoveel ziektes hebben als hij zelf wil." Dat is de stelling van Hickam. Een dokter mag er nooit vanuit gaan dat iemand die in het ziekenhuis belandt slechts één aandoening heeft.
Lees ook: 3 momenten om je beleggingsportefeuille te herzien
Hetzelfde geldt voor de markten. Een beurscrash kan meerdere oorzaken hebben. Afgelopen maand was een goed voorbeeld. De hoge inflatie was een belangrijke bron van onrust, maar de Rusland-Oekraïne-spanningen ook. Dat maakt januari weinig geschikt als input voor een stresstest.
Valkuil 6: veranderingen op andere vlakken worden vergeten
Bij een stresstest mag er niet klakkeloos vanuit worden gegaan dat bij een belegging in bijvoobeeld een beleggingsfonds alles hetzelfde blijft.
Er kunnen allerlei belangrijke veranderingen plaatsvinden. Zo kan het mandaat veranderen of de fondsmanager vertrekken. Of het fonds kan te klein zijn om nog rendabel te zijn. Dit zijn naast economische en marktfactoren ook zeer belangrijke zaken.
Valkuil 7: niet met alles rekening houden
Er bestaat de grap over een oude vis en twee guppies die elkaar tegenkomen in een rivier. Zegt de oudere tegen de jonge vissen. “Wat een heerlijk water vandaag!" De twee jonkies knikken en fluisteren vervolgens tegen elkaar “Wat is water?” Ze kennen niet anders.
Zo is het ook op de beurs. De laatste keer dat er echt hoge inflatie was, lijkt een eeuwigheid geleden. Zelfs de kredietcrisis is voor veel jonge beleggers iets uit geschiedenisboekjes. Om nog maar te zwijgen van de Koude Oorlog.
Toch kan hoge inflatie een blijvertje zijn en is een grote oorlog altijd mogelijk, kijk maar naar Oekraïne. Zaken om rekening mee te houden.
Valkuil 8: valse zekerheid
Voel je je veilig? Dat is misschien wel het gevaarlijkst aan stresstests: ze kunnen een vals gevoel van zekerheid geven, terwijl zekerheid op de beurs niet bestaat. Dus ook als je jouw portefeuille aan een stresstest hebt onderworpen, is het zaak om op te blijven letten.
Lees ook: Russische invasie in Oekraïne: wat betekent dit voor de beurzen?