Dat is de conclusie uit een onderzoek van onafhankelijk hypotheekadviseur Ikbenfrits.nl naar bijna 100.000 dossiers. Doorvertaald naar heel nederland hebben aan het eind van de looptijd meer dan 420.000 huishoudens met een aflossingsvrije hypotheek te weinig inkomen. Zij kunnen geen nieuwe hypotheek afsluiten die even hoog is als hun huidige hypotheek.
Deze huishoudens lopen dus het risico dat ze gedwongen hun huis moeten verkopen. Gemiddeld is het gat tussen wat deze huishoudens kunnen lenen en de hoogte van hun schuld 83.000 euro. In totaal betekent dit een gat van 35 miljard euro in Nederland.
Alles over wonen op: IEXGeld Wonen
Wat kunnen mensen doen?
Voor veel huishoudens met een aflossingsvrije hypotheek geldt dat ze meer dan 15 jaar de tijd hebben voor hun looptijd erop zit. Nu hebben zij nog de mogelijkheid om er iets aan te doen. "Hoe eerder je begint aan een oplossing, hoe makkelijker je van het probleem afkomt", aldus Michiel Lensink van Ikbenfrits.nl. "Mensen kunnen natuurlijk extra aflossen, maar het oversluiten van een hypotheek is vaak ook een optie. Hierdoor kun je de hypotheek opnieuw voor 30 jaar afsluiten."
Ook banken spelen een belangrijke rol in deze problematiek. Banken geven meestal aan dat ze de situatie per klant bekijken op het moment dat dit gaat spelen. "Dat klinkt heel leuk, maar daarmee schuif je het probleem vooruit. Op het moment dat de hypotheek afloopt kun je daar vaak nog weinig aan doen," aldus Lensink.
Wanneer wordt de ‘aflossingsvrije’ hypotheek een probleem?
Ondanks wat de naam doet vermoeden moet een aflossingsvrije hypotheek in zijn geheel worden terugbetaald aan het einde van de looptijd. De meeste aflossingsvrije hypotheken hebben een looptijd van 30 jaar (Rabobank vormt een grote uitzondering).
Tussen 2035-2037 komen er 700.000 aflossingsvrije hypotheken aan het einde van de looptijd. Als men zijn huis niet wil verkopen dan moet er opnieuw een hypotheek worden afgesloten. Dit terwijl het inkomen vaak lager is geworden door pensioen en het fiscale voordeel van de hypotheekrenteaftrek is weggevallen.
Eind april 2018 gaf minister van Financiën Hoekstra in een reactie op vragen vanuit de Tweede Kamer aan dat hij verwacht dat de probleemgroep beperkt is. Maar er zijn redenen om het tegenovergestelde te denken.
In het onderzoek van de hypotheekadviseur is in de berekening van de maximale leencapaciteit van huishoudens met een aflossingsvrije hypotheek namelijk gerekend met de huidige rentes. Wanneer er wordt gerekend met een rente van 5% zoals de AFM dat voorschrijft dan is de probleemgroep nog groter: 19% van de huishoudens zal dan in de problemen komen.
Dit gaat dan om bijna 500.000 huishoudens. Het is niet uit te sluiten dat de hypotheekrentes de komende jaren zullen stijgen.
Lees ook: Hoe haalbaar is je woning energiezuiniger maken?