In de rubriek What the...finance nemen we iedere week een wetenswaardig financieel begrip, afkomstig van De Financiële Begrippenlijst (dfbonline.nl), onder de loep. Vandaag: pensioengat.
Pensoengat. Dat is, zo schrijft De Financiele Begrippenlijst, de "situatie waarbij iemand bij het bereiken van de vijfenzestigste leeftijd minder dan 70% van het laatstverdiende loon als pensioen ontvangt". Je ontvangt een lager pensioen dan verwacht en hebt hierdoor wellicht niet voldoende inkomsten om van je pensioen te genieten.
Lees ook: Vul je pensioen aan in zes stappen
Maar hoe ontstaat een pensioengat?
Een pensioengat kan op verschillende manieren ontstaan, bijvoorbeeld omdat je pensioenregeling is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat je vanaf begin tot het einde van je diensttijd hebt verdiend. Dit wordt ook wel de middelloonregeling genoemd.
Dit is anders dan de eindloonregeling. Deze regeling is, zoals de naam al doet vermoeden, gebaseerd op het loon dat je tegen het einde van je dienstverband ontving. Je kunt er vanuit gaan dat je steeds een stapje omhoog gaat in je salaris: tegen je pensioen heb je een hoger salaris, dan wanneer je voor het eerst begon met werken. Maar met een middelloonregeling ontvang je dus het gemiddelde salaris over de gehele werkperiode. Dus daarin is ook het salaris meegenomen uit de (mogelijk lange) periode dat je minder verdiende.
Een middelloonregeling is niet de enige manier om een pensioengat te krijgen. Het kan zijn dat je te weinig pensioen hebt opgebouwd, omdat je bijvoorbeeld minder dan veertig jaar hebt gewerkt. Ook kan je ex-partner recht hebben op een gedeelte van je pensioen in het geval je gescheiden bent.
Lees ook: Stappenplan: bereken je pensioentekort
Nationale Nederlanden noemt nog enkele andere oorzaken van een pensioengat op:
- Je hebt verschillende werkgevers gehad. Bij de overgang naar een andere werkgever kan een pensioentekort ontstaan, omdat de pensioenregelingen per bedrijf en per branche vaak anders zijn.
- Je hebt een auto van de zaak (gehad). Dat zijn extra inkomsten die niet worden meegenomen in je pensioenopbouw.
- Je hebt een jaar of langer in het buitenland gewoond. Daardoor mis je een gedeelte van je AOW. Je bouwt namelijk geen AOW-rechten op als je in het buitenland woont.
Overigens kan het ook nog zijn dat je helemaal geen pensioen hebt opgebouwd, bijvoorbeeld doordat je werkgever geen pensioenregeling biedt. Twijfel je of je een pensioengat hebt? Je kunt het checken met de Pensioencheck.
Wat is het probleem?
Een pensioengat is dus de situatie waarbij je minder dan 70% van het laatstverdiende loon als pensioen ontvangt. Maar let op: dit is wel een algemene regel. De gedachte hierachter is dat je bij (meer dan) 70% van je laatstverdiende loon ongeveer hetzelfde te besteden hebt als nu, zo merkt Nationale Nederlanden op.
Maar het kan ook zijn dat je je pensioen anders wilt doorbrengen. Misschien heb je wilde plannen voor je pensioen en heb je veel meer nodig. Of wellicht kun je met minder uit de voeten. Je moet je bedenken dat je uitgaven tegen je vijfenzestigste ook lager zijn dan nu. De kinderen zijn uit het huis, je hypotheek heb je (voor een groot deel) afgelost en je hebt een ander bestedingspatroon.
"Daarnaast laat de 70-procentsnorm andere inkomsten zoals spaargeld, uitkeringen uit lijfrentes, erfenissen, of benutting van overwaarde van het eigen huis buiten beschouwing," zo wordt op PensioenPower.nl gesteld. Op de website worden enkele feiten en fabels over het pensioengat op een rijtje gezet.
Check ook: Zelf pensioensparen, met kleine maandelijkse beetjes
Wat kun je eraan doen?
Over feiten en fabels gesproken: een pensioengat veroorzaak je zelf. Dat is volgens PensioenPower een feit. "Er zijn niet zoveel mensen met een ongeschonden pensioenopbouw. Vaak komt dat door eigen keuzes." De website adviseert dan ook om niet eerder te stoppen met werken of ook niet tijdelijk te stoppen met werken. Veelvuldig van baan wisselen of deeltijdwerk wordt ook afgeraden.
Zorg ook dat je goed op de hoogte bent van je eigen pensioenregeling. Is er een middelloon- of eindloonregeling afgesproken? Als je dat op tijd weet, kun je nog de nodige maatregelen treffen. Bouw bijvoorbeeld een aanvullend pensioen op door middel van pensioensparen.
Deze manier van sparen kan fiscaal gezien voordelen opleveren: met fiscaal aftrekbaar pensioensparen hoef je geen inkomstenbelasting te betalen over het ingelegde bedrag. Beleggen kan ook een goede manier zijn om vermogen op te bouwen voor later.
Lees ook: Je kunt niet vroeg genoeg beginnen met beleggen voor je pensioen