De financiële wereld is heel wat begrippen rijk. Sommige termen zijn eenvoudig en veelvoorkomend, andere woorden liggen - in elk geval op het eerste gezicht - minder voor de hand.
In de rubriek What the...finance nemen we iedere week een wetenswaardig financieel begrip, afkomstig van De Financiële Begrippenlijst (dfbonline.nl), onder de loep. Vandaag: cafetariasysteem.
Bij het horen van het woord cafetariasysteem denk je wellicht niet meteen aan pensioen en arbeidsvoorwaarden. Toch heeft het daar wel degelijk mee te maken.
Biedt je werkgever een cafetariasysteem - ook wel arbeidsvoorwaarden à la carte genoemd - dan kun je als werknemer zelf je arbeidsvoorwaarden kiezen.
Je komt met je werkgever overeen dat het budget voor de totale arbeidsbeloning - binnen bepaalde grenzen - naar eigen wens kan worden ingevuld. Vergelijkbaar met bestellen van een menukaart, dus.
Lees ook: Gratis geld voor de Chinees en andere opvallende arbeidsvoorwaarden
Keuzemogelijkheden cafetariasysteem
De keuzemogelijkheden binnen de 'cafetaria' komen voor in de vorm van geld, natura (zoals een fiets of laptop), vrije tijd of onkostenvergoedingen.
Meestal wordt een deel van het belaste salaris ingeruild voor een beloning die vrij is van loonheffingen (een fiscaal vriendelijke beloning). Over het deel van je brutoloon dat nu voor iets anders gebruikt zal worden, betaal je geen belasting meer.
En je werkgever bespaart op werkgeverslasten, omdat over een lager bedrag (je lagere brutoloon) sociale premies worden berekend.
Ter illustratie: als brutobeloning kan, schrijft Accountancy voor Morgen, bijvoorbeeld worden ingezet:
- Brutoloon
- Bovenwettelijke vakantiedagen
- Vakantiegeld
- Bonus
- Eindejaarsuitkering
- Provisie
- Overwerkvergoeding
Van een deel daarvan kun je afzien en het ruilen voor een (gedeeltelijk) onbelaste vergoeding. Bijvoorbeeld:
- Uitgaven voor scholing (ten behoeve van het werk dat je voor je werkgever verricht)
- Een fiets voor woon-werkverkeer
- De inrichting van een werkruimte
Voorwaarden en regels
Aan de invulling de arbeidsvoorwaarden à la carte zijn, behalve de vraag of je werkgever zo'n pakket überhaupt aanbiedt, wel grenzen en voorwaarden gekoppeld.
HR Praktijk noemt de volgende voorwaarden (waar de werkgever zorg voor moet dragen):
- De cafetariaregeling moet schriftelijk zijn vastgelegd, in bijvoorbeeld de (aanvullende) arbeidsovereenkomst.
- Er moet uitdrukkelijk sprake zijn van een uitruil van loonbestanddelen en niet van een betalingsregeling.
- De uitruil moet betrekking hebben op toekomstige loonbestanddelen.
- Een uitruil van loonbestanddelen moet realiteitswaarde hebben, waarvan het geval is als werknemers een 'structurele' keuzemogelijkheid hebben.
Houd er rekening mee dat de aanpassing van je arbeidsvoorwaardenpakket gevolgen kan hebben voor inkomensafhankelijke regelingen (denk aan loon tijdens ziekte of zwangerschap, grondslag voor berekening vakantiegeld, pensioengrondslag).
Er kunnen ook gevolgen zijn voor je pensioengevend loon (want: een deel van je brutoloon 'verdwijnt'). Wel keurt de staatssecretaris van Financiën onder voorwaarden goed dat het cafetariesysteem niet ten koste gaat daarvan. Meer daarover (en over andere voorwaarden en regels) lees je hier, hier en hier.
Cafetariasysteem en werkkostenregeling
Tot slot. Het cafetariasysteem kan voordeel voor zowel werknemer als werkgever betekenen, maar sinds de invoering van de werkkostenregeling is de toepassing ervan wel aan meer grenzen verbonden.
In het kort houdt de werkkostenregeling in dat maximaal 1,2% van het totale fiscale loon - de 'vrije ruimte' - aan onbelaste beloningen mag bestaan. Als binnen de werkkostenregeling gebruik wordt gemaakt van 'de cafetaria', gaat dat ten koste van die vrije ruimte.
Dat hoeft niet te betekenen dat het cafetariasysteem geen goede regeling (meer) is. In het kader van flexibiliteit kan het nog steeds een optie zijn.
Lees ook: Zo haal je het onderste uit de kan tijdens je salarisonderhandeling