Het levenstestament wint aan populariteit. Maar wat is het eigenlijk? Is het niet gewoon een leuke uitvinding van het notariaat om wat extra inkomsten te genereren?
Lees ook: Stappenplan: een testament opstellen
In tegenstelling tot een gewoon testament, dat pas gaat gelden na overlijden van de opsteller, worden in een levenstestament zaken vastgelegd die al gelden tijdens het leven. De notaris legt het levenstestament vast bij het Centraal Levenstestamenten Register.
In de akte kunnen mensen persoonlijke wensen vastleggen voor het geval zij tijdens hun leven niet meer in staat zijn zelfstandig te handelen. Een levenstestament gaat dus gelden gedurende de periode dat de opsteller wilsonbekwaam is. In een levenstestament kan hij één persoon of meerdere vertrouwde personen bevoegdheid geven in die periode namens hem bepaalde zaken te regelen.
Materiële en immateriële zaken
In een levenstestament kunnen mensen wensen, ge- en verboden rondom materiële en immateriële zaken vastleggen. Bij materiële zaken kunnen dat bijvoorbeeld zijn: het doen van de administratie, betalingen, de verkoop van de woning, het doen van de belastingaangifte.
Er kan ook in worden opgenomen dat er namens de opsteller een schenking gedaan mag worden. Op deze manier kan hij erfbelasting besparen. Hij kan zelfs opnemen dat wanneer hij zorg ontvangt waarbij de hoogte van de eigen bijdrage mede gebaseerd is op zijn vermogen, er geschonken mag worden tot bijvoorbeeld de vrijstelling in box 3.
Immateriële zaken in een levenstestament kunnen wensen met betrekking tot medische verzorging zijn. Ook een behandelgebod, waarin de opsteller verklaart dat hij of zij onder alle omstandigheden levensverlengende behandelingen wil, behoort tot de mogelijkheden. Ook een verbod op euthanasie is mogelijk, net als de wens begraven te worden. Zelfs de zorg voor huisdieren kan worden vastgelegd.
Wie denkt: Ik ben getrouwd in gemeenschap van goederen en in het geval van materiële zaken kan mijn echtgenoot toch alles regelen, heeft het mis. Is er bijvoorbeeld sprake van een gezamenlijke koopwoning en nog wat vermogen en een van beide partners wordt wilsonbekwaam, dan mag de andere niet automatisch het huis verkopen, bankzaken of schenkingen doen. Voor al die zaken zal een gang naar de kantonrechter gemaakt moeten worden.
Aandacht van ouderen en ondernemers
Er is de laatste tijd veel aandacht van ouderen voor dit type testament. Dit komt door nieuwsberichten over financiële uitbuiting van deze leeftijdsgroep.
Maar ook steeds meer ondernemers ontdekken het levenstestament. In een tijdelijke situatie van wilsonbekwaamheid van de ondernemer kan de continuïteit van diens bedrijf in gevaar komen. Als een rechter over bepaalde zaken zal moeten beslissen, dan zullen dit zeer voorzichtige keuzes zijn. En al te grote voorzichtigheid is niet altijd in het bedrijfsbelang. In zo'n geval kan een levenstestament uitkomst bieden.
Nadelen van het levenstestament
Wel zijn er nadelen. Zo is niet altijd duidelijk wanneer het levenstestament ingaat of eindigt. En wie grijpt er in, wanneer degene die namens de opsteller mag handelen, zijn taak niet naar behoren uitvoert? Een oplossing is om een toezichthouder te benoemen op de gevolmachtigde. Een ander nadeel is dat de erkenning van het testament door derden, zoals banken, niet altijd vanzelfsprekend is.
Het levenstestament. Een leuke extra inkomstenbron voor de notaris? Zeker. Maar tegelijkertijd een nuttig instrument voor de consument.
Lees ook: Slim: je wensen in een levenstestament vastleggen