Mark Zuckerberg (Facebook) en Warren Buffett (Berkshire Hathaway) zijn het: filantropen. In dit geval superrijken die geld schenken aan goede doelen. Ook in Nederland zijn er genoeg vermogenden die - doorgaans via hun eigen stichting(en) - geld schenken om bijvoorbeeld armoede te bestrijden, onderwijs te verbeteren of het milieu te redden.
Het tijdschrift voor sociale vraagstukken zette recent de tien grootste Hollandse filantropen op een rij. Niet verrassend corresponderen die namen – Van der Vorm, Brenninkmeijer, Fentener van Vlissingen – met de namen in de Quote 500-rijkenlijst.
Lees ook: De superrijken geven grof om Ebola te bestrijden. Wil je ook schenken?
Maar je hoeft niet tot de categorie superrijken te behoren om filantroop te kunnen zijn. Ook met minder vermogen of bijvoorbeeld een erfenis is het mogelijk om goede doelen te steunen. Nederlandse huishoudens en bedrijven doneren samen jaarlijks 4,4 miljard euro, zo blijkt uit het onderzoek Geven in Nederland van de Vrije Universiteit.
Daarvan komt 1,5 miljard euro van huishoudens, waarvan weer 80% van de meer vermogenden onder hen (het gaat dan om giften van meer dan 50.000 euro).
Lees ook: Of je een euro over hebt? Doe de collectecheck
Ook filantroop worden? Zo word je het - in vijf stappen.
1) Welk goed doel past bij je?
Waar maak jij je druk om als je de krant leest? Armoede, slecht onderwijs, het milieu? Kies een onderwerp dat dicht bij je ligt.
Wil je je geld gebruiken om je eigen omgeving te verbeteren? De familie Van der Vorm geeft bijvoorbeeld vooral aan Rotterdamse stichtingen. Daar, in de haven, ligt ook de basis van hun vermogen. Of zoek je het wat verder van huis met een buitenlands goed doel?
Vind je het moeilijk om een keuze te maken? Doe dan bijvoorbeeld de nationale goede-doelentest.
2) Lees je in
Benader een schenking net als een investering en verzamel zoveel mogelijk cijfers en informatie. De meeste goede doelen hebben tegenwoordig een uitgebreide website met informatie. Is de informatie die ze geven voldoende transparant, kunnen ze goed uitleggen wat ze doen en hoe, heeft de hulp die ze bieden effect of impact, hoe gaan ze met de donateurs en hun geld om?
Kijk ook bij de financiële informatie van een doel. Is het doel financieel gezond? Hoeveel eigen vermogen heeft het (niet te veel - je wilt dat ze veel uitgeven aan het doel), waar wordt het geld vandaan gehaald (alleen schenkingen, ook subsidies?)? Wat betalen zij hun mensen?
3) Heeft je doel een keurmerk?
Wil je nu zeker weten dat het geld dat je schenkt goed besteed wordt, kijk dan of je goede doel een keurmerk heeft. "Door het keurmerk weet je onder andere of de organisatie bonafide bestuurders heeft, of ze fondsenwerven volgens gedragscode, wat hun strategie is en wat de geplande en gerealiseerde resultaten zijn," aldus de site van keurmerk goede doelen. Alle goede doelen, groot of klein, kunnen het keurmerk goede doelen aanvragen als ze een ANBI-status hebben. Dit staat voor Algemeen Nut Beogende Instelling.
4) Hoe zit het fiscaal?
Een filantroop schenkt doorgaans niet met fiscaal voordeel als doel, maar het is natuurlijk wel mooi meegenomen. Het voordeel van schenken aan een goed doel met een ANBI-status is dat je de gift van je belastbaar inkomen kunt aftrekken. Van de Belastingdienst mag je zowel een eenmalige gift als een periodieke gift aan een ANBI aftrekken.
Check ook: Zo wordt schenken aan goede doelen goedkoper
5) Blijf je doel volgen
Geld geschonken en je gelooft het wel? Een filantroop is altijd een betrokken, desnoods kritisch donateur. Lees jaarverslagen, bezoek een project, zoek contact met andere donateurs, wissel ervaringen uit. En is het slim om nogmaals te schenken aan dit doel, of periodiek, of heeft een ander doel je bijdrage wellicht nu meer nodig? De Goededoelen Monitor kan daarbij een hulpmiddel zijn.