Als je niet wilt dat je nalatenschap volgens de wet wordt verdeeld, moet je een testament of codicil (laten) opstellen. Daarin leg je vast wie wat krijgt na jouw overlijden.
Het kan ook zijn dat er mensen zijn aan wie je juist helemaal niets wilt nalaten. Gaat dat om je echtgenoot of je (klein)kind, dan moet je dit in een testament laten vastleggen.
Dat is in principe snel geregeld. Maar onterven betekent niet dat de personen in kwestie helemaal nergens meer recht op hebben. Vooral je kind heeft een bijzondere positie.
Lees ook: Liever een codicil dan een testament? Er zijn voor- en nadelen.
Je kind houdt recht op de legitieme portie
Je kind heeft altijd recht op een deel van de erfenis. Dit heet de legitieme portie. Het is een geldbedrag zo groot als de helft van het erfdeel dat een kind volgens de wet krijgt.
Je kunt je onterfde kind wel bepaalde goederen uit de nalatenschap toewijzen - de waarde hiervan telt dan mee voor de legitieme portie. Dat schept mogelijkheden voor een truc, schrijft PlusOnline:
"U laat bijvoorbeeld antiek, meubels en serviesgoed waar de andere kinderen geen belangstelling voor hebben, via een legaat (bepaling in het testament) na aan het onterfde kind. Hierdoor blijft er meer geld over voor de andere kinderen."
Als de wettelijke verdeling van toepassing is - en er dus alleen een testament is opgesteld voor de onterving en niet voor de verdeling - dan heeft het onterfde kind pas recht op de legitieme portie als de langstlevende echtgenoot is overleden. Je kind moet zijn portie binnen vijf jaar opeisen.
Soms krijgen kleinkinderen de legitieme portie toegewezen
Het kan zijn dat je kind de legitieme portie niet wil opeisen. In dat geval erven zijn of haar kinderen - jouw kleinkinderen, dus - dit geld. Als je dat niet wilt moet je ook je kleinkinderen onterven.
Wil je dat ze wél iets krijgen, dan kun je dit in je testament laten zetten of ze iets toekennen via een legaat, schrijft Erfwijzer. Ook kun je laten opnemen dat ze alleen iets krijgen als je eigen kind de legitieme portie niet opeist.
Lees ook: Doe als Sting en laat niks na aan je kinderen
Je echtgenoot heeft recht op vruchtgebruik
Het kan - tot slot - ook nog zijn dat je je echtgenoot wilt onterven. Doe je dit, dan heeft hij of zij geen recht meer op goederen of geld, ook niet op een legitieme portie.
Wel kan je echtgenoot aanspraak maken op het gebruik van de woning en inboedel. Dat kan dan uiterlijk voor een periode van maximaal zes maanden, schrijft Rijksoverheid. Dit wordt ook wel het recht op vruchtgebruik genoemd.
Check ook: Heb je geen testament? Dan bepaalt het erfrecht wie wat krijgt.