Sinds de woekerpolisaffaire weten de meeste mensen wel dat je goed in de gaten moet houden of je niet teveel kosten betaalt voor je beleggingen. De kosten die aanbieders en tussenpersonen bij de start al in rekening brengen moet je eerst terugverdienen voor je überhaupt rendement kunt maken.
Maar ook als er geen polissen aan vast zitten moet je goed letten op de kosten van je beleggingen. En dat heeft een hele simpele reden: iedere euro die je als kosten betaalt aan een aanbieder of tussenpersoon is een euro die niet wordt belegd.
Niet dat die kosten niet terecht zouden zijn - ook bij makers van beleggingsproducten moet de schoorsteen roken - maar een belegger moet zich wel altijd realiseren dat iedere euro die in de zak van een bank of dienstverlener verdwijnt in principe voor altijd foetsie is. Alleen het geld dat na kosten overblijft is het geld wat daadwerkelijk voor je aan het werk gaat.
Een half procent wordt 8 procent
En dat maakt uit. Stel je hebt een belegging uitgekozen waarvan je verwacht dat die op de lange termijn 6% per jaar oplevert. Je steekt er eenmalig 10.000 euro in en laat het tien jaar staan.
- Een beleggingsfonds dat 0,5% kosten per jaar rekent levert 5,5% netto-rendement op. De 10.000 euro groeit in tien jaar tijd aan tot 17.081 euro.
- Een beleggingsfonds dat 1,0% kosten per jaar rekent levert 5,0% netto-rendement op. De 10.000 euro groeit in tien jaar tijd aan tot 16.288 euro.
Een half procentje verschil in kosten loopt in tien jaar tijd op tot een verschil in opbrengst van 800 euro, oftewel 8% van de oorspronkelijke inleg. En dan hebben we het nog maar over tien jaar. Zeker als het gaat om langlopende beleggingen, zoals die voor pensioen of een hypotheek, tikken de kosten nog zwaarder aan.
Check ook: Pensioenbeleggen is een no-brainer
Moet je dus altijd kiezen voor de goedkoopst mogelijke beleggingen? Dat zou je wel zeggen als je naar een voorbeeld als hierboven kijkt, maar de werkelijkheid is zoals altijd weer net even genuanceerder. Die beheerkosten voor een beleggingsfonds zijn bijvoorbeeld niet de enige kosten die je als belegger maakt.
Twee maatstaven
Er kunnen bijvoorbeeld ook kosten verbonden zijn aan:
- Aan- en verkoop van een fonds
- Transacties binnen het fonds
- De prestaties van het fonds (performance fee)
- Bewaarloon
Het is ontzettend moeilijk om daar als belegger een compleet overzicht van te krijgen. Nette banken en fondsaanbieders vermelden als het goed is heel transparant wat hun kosten zijn, maar je moet er wel naar op zoek. De AFM wil graag dat financiële partijen één cijfer publiceren waar alle kosten in zitten, de Total Cost of Ownership, maar voorlopig is zo'n eenduidig kostenplaatje nog toekomstmuziek.
Eigenlijk zijn er nu twee enigszins objectieve maatstaven waar je naar kunt kijken:
- Ieder beleggingsfonds vermeldt een Total Expense Ratio (TER). Dat is de som van de kosten binnen een beleggingsfonds.
- Vanaf 2015 gaan banken een zogeheten "vergelijkende kostenmaatstaf" (VKM) introduceren. Die geeft niet de exacte kosten aan, maar een indicatie van wat de dienstverlening van de bank normaal gesproken kost voor iemand met jouw beleggingsprofiel.
Hoe standaard wil je het?
Als een simpele vuistregel kun je zeggen dat hoe meer menselijke handelingen er worden verricht, hoe duurder beleggen wordt. Indextrackers zijn goedkoper dan beleggingsfondsen die worden beheerd door een fondsmanager en online vermogensbeheer in een modelportefuille van de bank is goedkoper dan persoonlijke dienstverlening door een private banker.
Waarmee ook meteen je belangrijkste overweging is geschetst: hoe standaard en 'onbemand' wil je het? Vind je het prima om goedkoop mee te dobberen met de index of wil je liever dat je geld wordt belegd door iemand die zelf aan de knoppen zit - en er misschien een visie op nahoudt waar je ook in gelooft?
Net als met zo veel andere keuzes in het leven geldt bij beleggen ook: je kunt het zo duur maken als je wilt. Zolang je maar zorgt dat iedere euro die je extra uitgeeft het op den duur waard is: in beleggingsresultaat, in extra bescherming of zelfs gewoon een "goed gevoel" bij een bepaalde aanbieder of fondsbeheerder.
En zolang je maar beseft dat kosten die je te véél maakt geen bijdrage leveren aan je beleggingsresultaat. Integendeel.