Duurzaam beleggen is in opkomst onder particuliere beleggers in Nederland, maar nog niet heel populair. Halverwege 2016 is 6,8% van het particuliere fondsvermogen belegd in echt duurzame beleggingsfondsen. Dat is best weinig als je bedenkt dat 71% van de individuele beleggers geïnteresseerd is in duurzaam beleggen, volgens recent onderzoek van Morgan Stanley.
Bij aanbieders van beleggingsfondsen neemt de aandacht voor duurzaam snel toe. Het aantal beschikbare duurzame fondsen op de Nederlandse markt is de afgelopen drie jaar met ruim de helft gestegen. Een groot deel van de stijging is toe te schrijven aan nieuwe indexfondsen, ofwel passief duurzaam beleggen.
Lees ook: Duurzaam beleggen is iets anders dan groen beleggen
Milieu, maatschappij en ondernemingsbestuur
Als we de definitie van de Verenigde Naties voor verantwoord beleggen gebruiken, dan gaat het om een beleggingsbenadering die nadrukkelijk rekening houdt met het belang dat de belegger hecht aan ESG en aan een duurzame en stabiele markt op lange termijn. ESG staat voor milieu, maatschappij en ondernemingsbestuur, ofwel de drie pijlers waar de activiteiten van een bedrijf op duurzaamheid worden getoetst.
Duurzaam beleggen is niet anders dan 'normaal' beleggen met als belangrijk verschil dat op bedrijven en landen duurzaamheidscriteria worden losgelaten. Die criteria variëren van pastelgroen tot donkergroen doordat iedere belegger voor zichzelf bepaalt wat hij belangrijk vindt. Een standaard bestaat niet. Daardoor hebben beleggingsfondsen ook zoveel tinten, die we voor je op een rijtje zetten.
Lees ook: Vijf misvattingen over duurzaam beleggen
1. Nepgroen: clustermunitie uitsluiten
Het uitsluiten van clustermunitieproducenten maakt een beleggingsfonds niet duurzaam. Het is sinds 2013 door wetgeving verplicht aan financiële ondernemingen die in Nederland zijn gevestigd.
2. Lichtgroen: uitsluiten zondige aandelen
Sin stocks zijn aandelen van bedrijven die door sommige beleggers als onethisch worden gezien. Zoals bedrijven in de wapen-, tabak en alcoholindustrie. In de Verenigde Staten worden gokbedrijven vaak als zondig gezien. Een beleggingsfonds dat zondige aandelen uitsluit, kleurt lichtgroen, want geen mens wordt beter van wapens, sigaretten of sterke drank.
3. Pastelgroen: Global Compact-richtlijnen
De Global Compact-richtlijnen (UNGC) omvatten tien principes van de Verenigde Naties voor de bescherming van mensenrechten, arbeid, milieu en het tegengaan van corruptie. De meer dan 12.000 bedrijven en andere belanghebbenden die deze richtlijnen onderschrijven willen zich als goede burgers gedragen, en dat maakt hun aandelen in principe 'groener' dan bedrijven die UNGC naast zich neerleggen. UNGC verplicht je tot niets, het kleurt aanbieders van beleggingsfondsen die UNGC onderschrijven wel een stukje groener.
Lees ook: Duurzaam beleggen: slim en hard nodig
4. Pastelgroen: Principles for Responsible Investment
De zes principes van verantwoord beleggen van de Verenigde Naties zijn opgesteld in samenwerking met grote beleggers en stimuleren het integreren van ESG-criteria in het beleggingsproces en uitoefenen van verantwoord eigenaarschap via de portefeuille. De meeste aanbieders van beleggingsfondsen hebben zich achter Principles for Responsible Investment (PRI) geschaard, maar ook hier geldt: controle is er niet of nauwelijks.
Check ook: Zo selecteer je het beste duurzame beleggingsfonds
5. Zaans groen: best-in-class
Bij de best in class-methode wordt binnen een sector gekeken hoe bedrijven scoren op ESG-criteria. Alleen in de best scorende bedrijven wordt belegd, bijvoorbeeld de beste 30% in de energiesector op het gebied van duurzaamheid. Minder duurzame sectoren als energie of de financiële sector worden dus niet uitgesloten, maar er is alleen plaats voor het beste jongetje van de klas. Bij de afweging en beoordeling spelen subjectieve factoren een rol, maar best in class zorgt voor weer een iets 'duurzamer tintje'.
6. Best wel donkergroen: strikte toetsing
De strikte toetsing op duurzaamheidscriteria bij groene banken als ASN en Triodos zorgt ervoor dat sectoren zoals financiële bedrijven en fossiele energie niet of nauwelijks in de beleggingsfondsen worden opgenomen. Bedrijven in duurzamere sectoren als cyclische consumentengoederen, communicatie en de gezondheidszorg zijn doorgaans juist sterk vertegenwoordigd.
7. Donkergroen: impactbeleggen
Bij impactbeleggen gaat het om het behalen van een meetbare, duurzame impact of prestaties. Denk daarbij aan energiebesparing, schoon drinkwater, gelijkheid tussen mannen en vrouwen en het bestrijden van kinderarbeid. Nederlandse particuliere beleggers hebben hierin nog maar weinig mogelijkheden, maar er zijn enkele beleggingsfondsen beschikbaar.
Lees ook: "Impactbeleggen brengt de ziel terug in geld"