Opbouwen of aanvullen van het pensioen is steeds vaker nodig, aangezien er in het Nederlandse pensioenstelsel een grote verschuiving plaatsvindt van defined benefit (uitkeringen gegarandeerd als de pensioenleeftijd is bereikt) naar defined contribution (de hoogte van de premie is bekend, maar de pensioenuitkering is niet gegarandeerd).
De slimme jongens van de vermogensbeheerders zijn daarom in dat gat gedoken met zogeheten targetdatefondsen of lifecyclefondsen voor Nederlandse beleggers. Dat zijn beleggingsfondsen met een vast afloopjaar, waarbij het vermogen naarmate die datum nadert steeds defensiever wordt belegd.
Een fonds dat nog twintig jaar te gaan heeft tot zijn afloopdatum, belegt bijna het hele vermogen in aandelen. Als de teller op bijvoorbeeld nog drie jaar staat, wegen obligaties en liquiditeiten het zwaarste mee. Zo wordt voorkomen dat een dramatisch beursjaar kort voor het pensioen een enorme hap neemt uit het opgebouwde appeltje voor de dorst.
Lees ook: Begin nú met beleggen voor je pensioen
Een grote aankoop
Het is uiteraard ook mogelijk om op deze manier te beleggen voor de studie van junior, de aanleg van een zwembad of een mooie cabrio. Eigenlijk zijn de fondsen voor dit soort uitgaven handiger dan voor het opbouwen van een pensioen, aangezien dat vermogen geleidelijk over een langere periode wordt opgepeuzeld in plaats van dat het gebruikt wordt voor één grote aankoop.
Targetdatefondsen werken het beste als er een flink startkapitaal is. Als er nog veel tijd te gaan is tot de einddatum, wegen aandelen het zwaarst mee en ligt het verwachte rendement het hoogst. Aandelen zijn risicovollere beleggingen dan obligaties.
Als bij het opbouwen van pensioen elke maand iets opzij wordt gezet, neemt het vermogen gestaag toe. Op het moment dat het meeste risico wordt genomen - en het rendement in theorie het hoogste is - is het belegde vermogen dus het kleinst. Het rendement van 'veilig' beleggen vertoont in de beginjaren veel overeenkomsten met het koersverloop van de AEX, maar is, naarmate de tijd vordert, steeds meer immuun voor de grillen van de beurs.
Het belangrijkste bij het bepalen van de juiste tactiek is het uitrekenen van het aantal jaren dat je nog wilt (of moet) werken. Als dat minder is dan tien jaar dan is een veilige spaarrekening of deposito zo gek nog niet, maar het plaatje is compleet anders als je nog dertig jaar of meer te gaan hebt tot je 67ste.
Check ook: Je kunt niet vroeg genoeg gaan beleggen voor je pensioen
Gemiddeld rendement van 11,3%
Historisch gezien is het altijd lucratief geweest om voor periodes van langer dan 25 jaar elke maand voor een vast bedrag aandelen te kopen.
De belegger die op de dag voor de grote beurscrash van 1929 op Wall Street daarmee was begonnen en maandelijks honderd Amerikaanse dollar in de Amerikaanse beurs - (S&P 500) belegde, had in 1954 een vermogen van bijna 170.000 dollar opgebouwd. Dat is een gemiddeld rendement van 11,3% per jaar, terwijl de index een kwart eeuw na de crash pas weer op het niveau kwam van 1929.
Het mooie rendement bij een maandelijkse inleg wordt verklaard doordat de markt zich na de crisisjaren geleidelijk herstelde, zodat dus bijna de hele looptijd in een stijgende beurs werd belegd. Ook ontving de belegger dividend.
Lees ook: Je hebt invloed op je pensioen. Neem de regie.
Geen garantie voor succes
Toch is middelen geen garantie voor succes. Als de beursindex zich omgekeerd had gedragen, een enorme rally in 1929 gevolgd door een gestage daling om zo ook in 1954 weer terug te zijn bij het startpunt, was er geen 170.000 maar 25.700 dollar overgebleven. Zelfs als elke maand 100 dollar in een oude sok was gestopt in plaats van in aandelen, was het eindbedrag ruim 4.000 dollar hoger geweest.
Om te voorkomen dat er een enorme hap uit het vermogen wordt genomen door een serie slechte beursjaren of door een crash vlak voor de pensioendatum, kan geleidelijk een deel van het kapitaal veiliger worden weggezet. Door aan het eind van elk jaar 5% van het belegd vermogen over te hevelen naar een spaarrekening. Als dat percentage tien jaar voor de pensioendatum wordt verhoogd naar 10% en vijf jaar later naar 15%, is het vermogen al veel meer crashproof.
Wie bijvoorbeeld sinds eind 1982 op deze manier in de AEX belegt, heeft een vermogen opgebouwd van ruim 137.000 euro. Dat is veel meer dan wanneer het geld in een oude sok was gestopt (30.300 euro) of als er elke maand wat op een spaarrekening met 4,4% rente was gestort (54.745 euro). Puur beleggen had echter 6.000 euro meer opgeleverd dan de veilige methode waarbij elk jaar een deel van het vermogen naar de spaarrekening verdwijnt.
Aan de slag als belegger? Hier begin je!