Het was al even bekend dat de VAR-verklaring, ofwel Verklaring Arbeidsrelatie voor zzp'ers, op de schop moest. Het papiertje dat aan de opdrachtgever duidelijk moet maken dat hij geen sociale premies en loonbelasting hoeft af te dragen, zorgt voor een gigantische papieren rompslomp. Henk Wesselo, directeur van FNV Zelfstandigen, noemde het niet voor niets een “papieren tijger”.
Als alternatief bedacht staatssecretaris Wiebes van Financiën eerst de BGL: Beschikking Geen Loonheffingen. Daarbij zou de zzp'er bij elke nieuwe opdrachtgever en elke keer als de werksituatie veranderde een vragenlijst moeten doorworstelen.
Van dat plan heeft hij toch maar afgezien. Het kreeg de nodige kritiek, zowel van zzp'ers als van de politiek. En voor de Belastingdienst zou het een enorme kostenpost worden, want die zou voor het afgeven van een BGL een duur nieuw systeem moeten inrichten.
Modelcontracten bij de Belastingdienst
De staatssecretaris omarmt nu een plan van werkgevers en zzp-organisaties. De kern van dat idee is dat de Belastingdienst gaat werken met voorbeeldovereenkomsten per sector, waarin werkgever en zelfstandige hun gezagsverhouding vastleggen.
De Belastingdienst wil medio oktober zo'n veertig modelcontracten op de website hebben staan. Als je steeds hetzelfde werk doet, bijvoorbeeld it-werk of schilderwerk, dan kun je voor verschillende opdrachtgevers steeds hetzelfde modelcontract gebruiken. Een zzp'er die gebruik maakt van zo'n modelcontract hoeft niet meer, zoals bij de VAR, te wachten: hij kan gelijk aan de slag.
Een bedrijf mag ook voor alle freelancers een eigen overeenkomst opstellen, die, bij goedkeuring door de fiscus, steeds opnieuw te gebruiken is. De Belastingdienst kan tot vijf jaar na het opstellen van de overeenkomst wel toetsen of er toch geen sprake was van loondienst.
Lees ook: Zzp'er, maak een rekensommetje voordat je je via payroll laat uitbetalen
De zzp'er was voorheen zelf verantwoordelijk
Wiebes wil met dit plan, dat fraude door schijnzelfstandigen moet tegengaan, zorgen voor verlichting van werkdruk voor de Belastingdienst én ervoor zorgen dat de hoeveelheid papieren rompslomp voor zelfstandigen afneemt.
In het verleden was de zzp'er zelf verantwoordelijk als er sprake was van schijnzelfstandigheid. De werkgever kon er profijt van hebben omdat hij geen premies hoefde te betalen, maar als de Belastingdienst er achter kwam draaide de zzp'er er voor op.
Nu worden beide partijen verantwoordelijk. Dat moet ook een preventief effect hebben voor bedrijven die denken te kunnen sjoemelen door geen premies en loonbelasting af te dragen.
Tien miljoen euro besparen aan vaste lasten
Wiebes hoopt dat de nieuwe regeling op 1 januari 2016 ingaat. De Eerste en Tweede Kamer moeten nog wel akkoord gaan met het voorstel.
De staatssecretaris denkt dat het bedrijfsleven met de wijzigingen 10 miljoen euro aan administratieve lasten kan besparen. Ook de fiscus zal uiteindelijk gaan besparen.
Voor vakbond FNV gaat het plan nog niet ver genoeg, schrijft NRC Q. Het legitimeert juist schijnconstructies in de zorg, bouw en bij pakketbezorgers, vindt de vakbond. Werkgeversorganisatie VNO-NCW is wel positief, maar wacht de uitwerking van de plannen af. De organisatie vindt het belangrijk dat de nieuwe regeling niet voor drempels om zzp'er te worden zorgt.
Lees ook: Zzp'er worden: een stappenplan