Grote kans dat je wel iets hebt meegekregen over econoom Thomas Piketty en zijn boek Capital in the Twenty-First Century, dat onlangs in het Nederlands verscheen. Op IEX is er in elk geval uitgebreid bij stilgestaan (kijk bijvoorbeeld even hier en hier).
Het boek van de Fransman (over ongelijkheid en over dat extreem rijke mensen onevenredig veel inkomen uit hun vermogen halen) werd vorige week uitvoerig besproken in De Balie in Amsterdam.
En woensdag is Piketty - op uitnodiging van Jesse Klaver van GroenLinks - te gast bij de vaste commissie Financiën van de Tweede Kamer.
Zoals je in bovenstaand filmpje kunt zien heeft Piketty heel specifieke ideeën over belasting op vermogen - zo pleit hij voor een wereldwijde vermogensbelasting waarmee de belasting op arbeid kan worden verlaagd - en daarover is politicus Klaver nogal lyrisch, zo kunnen we wel stellen.
In gesprek met een grote denker
Hij wil lessen trekken uit het gesprek met Piketty, zegt hij op de website van zijn partij:
"Ik vind het noodzakelijk dat de Tweede Kamer over belangrijke onderwerpen van gedachte wisselt met de grote denkers van deze tijd. Ook in Nederland zijn er enorme vermogens in handen van een kleine groep rijke mensen."
"Juist nu er in de politiek gediscussieerd wordt over een nieuw belastingstelsel, kan een gesprek met Piketty helpen om de draagkracht voor aanpakken van ongelijkheid te vergroten."
Nieuwe nivelleringspolitiek, vijf ideeën
De rijkste 2% van de Nederlanders moet veel meer belasting gaan betalen, vindt de GroenLinks-politicus. Hij noemt een nieuwe nivelleringspolitiek, die aan de orde moet worden gesteld tijdens gesprekken met staatssecretaris Eric Wiebes over een nieuw belastingstelsel.
Hoe dat er dan uit moet komen te zien? De partij wil dat de dividendbelasting (op winst uit aandelen) wordt verdubbeld: van 15 naar 30%.
Bovendien zou de vermogensbelasting in box 3 progressief moeten worden. Ofwel: het percentage moet hoger worden naarmate het vermogen groter is. Nu is het in 2001 vastgestelde percentage 1,2%, ongeacht het rendement. Klaver wil dat de werkelijke opbrengsten worden belast, met een tarief dat oploopt tot 50% voor vermogens boven een miljoen euro.
Daarnaast moeten erfenissen, groter dan een miljoen euro, zwaarder worden belast, door middel van een toptarief in de erfbelasting. Tot slot wil Klaver dat inkomensverschillen binnen bedrijven worden beperkt én dat belastingontwijking door multinationals wordt aangepakt.
Hoe haalbaar is dit?
Natuurlijk - en dit is even een open deur - zijn de meningen erover verdeeld. Zowel in de politiek als daarbuiten. Met een hogere belasting op vermogen is de SP het bijvoorbeeld wel eens, maar de VVD is daar op tegen. Piketty zelf zegt overigens dat het in Nederland nog wel wat meevalt met die ongelijkheid, meldt DFT.
Maar even los van de vraag wie wat vindt en waarom dan wel, is het zinvol om stil te staan bij de haalbaarheid van dit alles. Kán het er van komen, in Nederland, zo'n (veel) hogere vermogensbelasting?
Harrie Verbon, hoogleraar openbare financiën aan de Tilburg University, denkt in elk geval van niet. Er is in 2001 niet voor niets gekozen voor 1,2% vermogensbelasting in box 3. Een relatief laag percentage, zegt hij. Het argument daarvoor was dat de rijken bij een hoger percentage hun vermogen in andere Europese landen zouden gaan stallen.
Geen overeenstemming op Europees niveau
En dat argument geldt nog steeds. Daarom zou je zo'n belasting op vermogen op z'n minst op Europees niveau moeten regelen, wil je voorkomen dat mensen 'm smeren. En zo'n Europese samenwerking, dat ziet Verbon niet zo vlot gebeuren:
"Lidstaten vechten elkaar de tent uit met belastingen om maar zoveel mogelijk rijken binnen de eigen grenzen te halen. Een hogere vermogensbelasting in Nederland is dus onwaarschijnlijk, omdat er op Europees niveau geen overeenstemming is."
Voor wie geïnteresseerd is in zijn hele betoog: het citaat komt uit het volgende fragment van platform Me Judice:
Overigens zijn er al verschillende rijken die met hun vermogen in het buitenland zijn gaan zitten.
Sla er de vandaag gepubliceerde lijstjes uit nieuwe Quote 500 maar 'ns op na: er is eentje met de top vijf rijksten van Nederland, én een nieuwe buitenlandlijst met de top vijf rijkste Nederlanders die liever "fiscaal vriendelijk in België of Zwitserland vertoeven".
Lees ook: De Spaanse spaartax: een wake-up call?