Niet zo lang geleden, ik denk een week of vier, sprak ik op een feestje een jongen die graag een huis wilde kopen. Hij was er aan toe, z'n vriendin was er aan toe.
Ze hadden meer dan genoeg van dat huren, dat deden ze ook al jaren. Het stel had zelfs al een woning op het oog - gevonden op Funda.
Er was alleen een klein doch noemenswaardig probleempje, zo merkte hij op. "We kunnen toch geen hypotheek krijgen."
Dat was niet iets wat hij te horen had gekregen van een hypotheekadviseur, want die hadden ze nog helemaal niet gesproken. Nee, hij ging daar zelf van uit.
Z'n onderbouwing: "Ik ben zzp'er en zij heeft geen vast contract."
Dat vond ik, op z'n zachtst gezegd, best merkwaardig.
Veel zzp'ers hebben een eigen huis
Ik vertelde 'm dat het helemaal zo zwart-wit niet is. In ieder geval: dat hoeft het niet te zijn. Als je zzp'er bent of niet in het bezit bent van een vast arbeidscontract, dan wil dat echt niet automatisch zeggen dat je geen hypotheek kunt regelen.
Naar het schijnt heeft zelfs driekwart van de zzp-huishoudens een eigen woning, en ik ga er maar even van uit dat niet al deze huizen alleen maar op basis van eigen vermogen zijn aangeschaft. En als al die andere zzp'ers een huis kunnen kopen, dan kunnen deze twee mensen dat toch zeker ook?
Check ook: Stappenplan: zo koop je een huis
Natuurlijk, een bank leent niet zomaar even een flinke stapel geld aan je uit. Hypotheekverstrekkers willen gegevens zien. Papieren hier, kopietjes daar. Scans van van-alles-en-nog-wat, allerhande financieel bewijsmateriaal, noem het allemaal maar op - ze vragen tegenwoordig misschien wel meer dan ooit.
Maar het is mogelijk, en als dit jonge stel dit niet weet, dan zijn er vast nog meer mensen die geen idee hebben.
Als zzp'er een hypotheek regelen
Het lijkt me daarom bepaald niet overbodig even wat uiteen te zetten.
Eerst moet worden gezegd dat het voor zzp'ers wel wat lastiger is een hypotheek te krijgen dan voor mensen met een vast arbeidscontract, omdat de hypotheekverstrekker een bepaalde mate van zekerheid mist. Daar is zo nu en dan aardig wat om te doen.
Maar het kan dus wel: Vereniging Eigen Huis schrijft dat een geldverstrekker kijkt naar je gemiddelde zzp-inkomsten over de laatste drie kalenderjaren voorafgaand aan het jaar waarin je de hypotheek aanvraagt. Het inkomen in het laatste jaar geldt dan als maximum. Ga je uit van een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG), dan tellen alle jaren even zwaar mee.
Dit is een rekenvoorbeeld van de Vereniging Eigen Huis:
Karin wil een hypotheek in 2014 en verdiende in de drie jaren daarvoor:
2013: € 11.000
2012: € 26.000
2011: € 20.000
Karin verdiende per jaar gemiddeld € 57.000 / 3 = € 19.000. Dat is € 8.000 meer dan de € 11.000 die zij in 2013 verdiende. De geldverstrekker neemt de € 11.000 van 2013 dan als uitgangspunt voor Karins maximale hypotheek.
Soms legt een geldverstrekker een zzp'er wel een extra beperking op: dan kun je alleen een hypotheek krijgen als je ook eigen geld inbrengt. Maar het kan ook zijn dat de geldverstrekker dankzij maatwerk juist een wat hogere lening geeft.
Je kunt ook als je geen drie jaaroverzichten kunt overhandigen toch proberen een hypotheek aan te vragen. Een goed onderbouwde prognose is dan vereist.
Lees ook: Als flexwerker een hypotheek regelen. Jazeker, dat kan.
Zonder vast arbeidscontract een hypotheek regelen
Als je een arbeidscontract voor bepaalde tijd hebt, dan heb je, behalve een overzicht van wat je verdient (en eventueel de laatste jaren hebt verdiend), een intentieverklaring nodig.
Op een intentieverklaring, onderdeel van een werkgeversverklaring, laat je werkgever weten dat hij voornemens is jou uiteindelijk een contract voor onbepaalde tijd te geven. Met zo'n verklaring is je kans op een hypotheek een stuk groter.
Ik citeer:
Bij gelijkblijvend functioneren en ongewijzigde bedrijfsomstandigheden wordt de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd bij beëindiging daarvan opgevolgd door een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Met zo'n verklaring geef je de hypotheekverstrekker meer zekerheid. Bij mijn eigen hypotheekaanvraag was dit voldoende: ik kreeg groen licht. En had dus helemaal geen vast contract nodig.
Let wel even op: geeft je werkgever je zo'n verklaring, dan is hij niet verplicht jou ook daadwerkelijk een vast contract te geven. Want een intentieverklaring is geen juridische toezegging.
Lees ook: Stappenplan: een hypotheek afsluiten
Zorg voor zekerheid, maar niet alleen op papier
Goed, er zijn dus mogelijkheden om als zzp'er of werknemer zonder vast contract een hypotheek te regelen.
Maar nu is het wel zo dat niet alle geldverstrekkers het op deze manier en volgens dezelfde richtlijnen aanpakken (en oh ja, je zult ook nog veel meer dan dit alleen in orde moeten maken!).
Het is wellicht het beste om gewoon eens naar een bank of andere geldverstrekker toe te stappen en te vragen naar wat de mogelijkheden aldaar zijn. Vergelijk het een en ander met elkaar. Misschien geeft de ene bank je geen hypotheek, maar de andere wel.
Tot slot: het zou natuurlijk prachtig zijn als alles straks op papier in orde is en dat de bank jou een lening geeft. Maar zorg ervoor dat je zeker weet dat je je hypotheek niet alleen nu, maar ook in de loop van de tijd kunt betalen. Want al heb je nog zo'n mooie intentieverklaring, je baas hoeft jou helemaal geen vast contract te geven. En je eigen onderneming kan - hoe treurig ook - best ineens een slecht jaar draaien.
Zorg daarom dat je, voordat je zoiets groots als de aankoop van een eigen huis aangaat, genoeg (financiële) zekerheid hebt. In de vorm van spaargeld, bijvoorbeeld.
Check ook: Geld wegzetten: spaarrekening of de beurs op?