Ziektekosten gemaakt? Let op deze 14 punten

Heb je in 2013 ziektekosten gemaakt? Misschien zijn ze (deels) aftrekbaar, en hoef je door deze specifieke zorgkosten minder belasting te betalen. Check deze veertien punten.

1. Nee, niet álles is aftrekbaar!

Je kunt niet alle gemaakte zorgkosten van je inkomen aftrekken. Ten eerste geldt er een drempelbedrag (meer daarover lees je in punt 13).

Daarnaast mag je kosten die al vergoed worden door bijvoorbeeld je (aanvullende) zorgverzekering niet aftrekken. Premies die je voor je verzekering hebt betaald ook niet. Ook kosten die onder je eigen risico vallen horen niet bij de aftrek. In 2013 was het verplichte eigen risico 350 euro. Bovendien is een verplichte eigen bijdrage op grond van de Zorgverzekeringswet sinds 2013 niet meer aftrekbaar. Ook bepaalde wettelijke eigen bijdrages aan het Centraal Administratiekantoor (CAK) kun je niet aftrekken.

Let dus, ook als je de volgende punten doorneemt, goed op wat je al vergoed krijgt en op wat je sowieso zelf moet betalen.

Goed om te weten: als je gedurende het jaar kosten hebt gemaakt die niet vergoed zijn omdat je geen zorgverzekering hebt, dan mag je deze kosten (als ze anders onder de basisverzekering zouden vallen) niet aftrekken. Zouden de kosten onder de aanvullende verzekering vallen, dan is aftrekken wel toegestaan.

Check ook: Eigen bijdrage en eigen risico: de verschillen

2. Kosten voor genees- en heelkundige hulp mag je (vaak) aftrekken

Veel kosten voor genees- en heelkundige hulp zijn aftrekbaar. Voorbeelden hiervan zijn uitgaven voor behandelingen door een huisarts, tandarts en oogarts (let op: uitgaven die gedaan worden voor laserbehandeling ter vervanging van bril of contactlenzen vallen hier niet onder). Ook kosten van paramedische behandelingen door (of op voorschrift en onder begeleiding van) een arts zijn aftrekbaar. Te denken valt dan aan fysiotherapie, logopedie en homeopathie. Uitgaven voor bovennatuurlijke geneeswijzen, zoals gebedsgenezing, zijn niet aftrekbaar.

Kosten voor opname in een ziekenhuis zijn ook aftrekbaar, evenals kosten voor verpleging in het ziekenhuis of een andere, soortgelijke, verpleeginstelling.

Verbleef je in een andere instelling of heb je verpleging aan huis gekregen, dan zijn de kosten niet altijd aftrekbaar. Het hangt af van de vorm van de instelling en je persoonlijke situatie. Een voorbeeld: kreeg je vanwege ouderdom verpleeghulp of bejaardenzorg, dan zijn de gemaakte kosten aftrekbaar. Maar heb je kosten gemaakt voor particuliere huishoudelijke hulp wegens ziekte of invaliditeit, dan mag je dat alleen aftrekken als het ging om extra gezinshulp (zie ook punt 9).

3. Let op: alleen kosten van voorgeschreven medicatie zijn aftrekbaar

Als je medicijnen hebt gekocht bij de plaatselijke Etos of Kruidvat is het niet de bedoeling dat je de kosten ervan opvoert als aftrekpost. Kosten van medicatie zijn wel aftrekbaar, maar dan alleen als deze medicijnen zijn voorgeschreven door een arts. Dit mogen ook homeopatische medicijnen zijn. Het gaat specifiek om medicijnen die door Nederlandse artsen als medicijn worden beschouwd.

4. Rollator en krukken zijn niet meer aftrekbaar, sommige andere hulpmiddelen (nog) wel

In 2013 kon je je in 2012 gekochte rollator of krukken nog aftrekken. Maar als je deze hulpmiddelen in 2013 hebt aangeschaft, dan moet je ze uit eigen zak betalen. Dat geldt ook voor een looprek, een loophulp met drie of vier poten en een gipssteun. Er zijn nog wel andere hulpmiddelen die je (deels) als aftrekpost kunt opvoeren. Hieronder volgt een aantal voorbeelden.

• Steunzolen, kunstgebitten en prothesen;
• Bepaalde aanpassingen aan fiets of auto;
• Aanpassingen op medisch voorschrift aan (huur)woning, woonboot of woonwagen (zoals een traplift of verhoogde toiletpot). Let op, alvast voor de aangifte van volgend jaar: vanaf 2014 zijn de kosten hiervan niet meer aftrekbaar;
• Hulpmiddelen ter vervanging van het gezichtsvermogen, zoals een blindenstok. Hulpmiddelen ter ondersteuning van het gezichtsvermogen, zoals een bril of contactlezen, zijn niet aftrekbaar.

5. Denk aan de afschrijving van hulpmiddelen (en vanaf dit jaar wordt het anders)

Soms mag je een (gebruiks)voorwerp niet in één keer aftrekken. In plaats daarvan moet je het afschrijven: dan verdeel je de aanschafkosten over een aantal jaar en trek je ieder jaar een deel van de kosten af in je aangifte. Bij sommige hulpmiddelen moet dit ook.

Hulpmiddelen die op maat zijn gemaakt hoef je meestal niet af te schrijven. Het zit 'm in het feit dat deze door een ander niet meer te gebruiken zijn. Je mag de aanschafkosten dan in één keer aftrekken, ook als het om grote bedragen gaat.

Afschrijven doe je als het hulpmiddel na gebruik nog marktwaarde heeft - dus als andere mensen het na gebruik nog kunnen gebruiken en kopen. Een voorbeeld daarvan is een scootmobiel.

Je kunt het jaarlijkse afschrijvingsbedrag berekenen door de volgende som te maken: trek van de aanschafkosten de restwaarde af (de restwaarde is de waarde die het hulpmiddel waarschijnlijk zal hebben op het moment dat je het zelf niet meer gebruikt. Meestal is de restwaarde 10 procent van de aanschafkosten). Dit bedrag deel je door de gebruiksduur (meestal vijf jaar).

Let op: de kosten voor bepaalde hulpmiddelen voor de mobiliteit, zoals een rolstoel of scootmobiel die ná 2013 zijn afgeschaft, zijn in het nieuwe jaar niet meer aftrekbaar. Heb je vóór 2014 een scootmobiel aangeschaft en loopt de afschrijving door tot in het huidige kalenderjaar of langer? Dan mag je het afschrijvingsbedrag nog wel opgeven, tot de afschrijving is afgelopen.

6. Aftrekbaar: vervoerskosten!

Ritjes naar het ziekenhuis of de huisarts kunnen je aardig wat geld kosten, zeker als je er regelmatig naartoe moet. Gelukkig mag je de volgende kosten geheel aftrekken:

• Uitgaven voor vervoer als je naar een arts of ziekenhuis moet;
• Uitgaven voor ambulancevervoer;
• Extra vervoerskosten door je ziekte of invaliditeit, als je aannemelijk kunt maken dat je door deze ziekte of invaliditeit hogere vervoerskosten hebt (in vergelijking met mensen die niet ziek of invalide zijn en die in financieel en maatschappelijk opzicht vergelijkbaar zjin met jou - je kunt gebruikmaken van gegevens van bijvoorbeeld het Nibud).

De kosten die je hebt gemaakt zijn volledig aftrekbaar. Tip: bewaar bonnetjes en afschriften. Dat is niet alleen fijn voor je eigen administratie, maar ook handig, mocht de Belastingdienst er naar vragen.

7. En ook aftrekbaar: reiskosten voor ziekenbezoek

Als je iemand hebt bezocht die ziek is of was, kun je de reiskosten onder bepaalde voorwaarden aftrekken.

Zo moet je samen met hem of haar een huishouden hebben gehad (in ieder geval tot aan het begin van de ziekte), je moet de zieke regelmatig bezoeken en hij of zij moet langer dan een maand worden verpleegd.

Als hij of zij meerdere keren per jaar is verpleegd, dan mag je de reiskosten alleen meetellen als de verpleging in totaal langer dan een maand duurde én als dit steeds het gevolg was van dezelfde ziekte. De tijd tussen de verpleegperioden in mag niet langer dan vier weken zijn geweest.

Tot slot moet de reisafstand tussen je woning en de verblijftplaats van de zieke minstens tien kilometer zijn.

Heb je met de auto gereisd, dan reken je een vast bedrag van 0,19 euro per kilometer. Maakte je gebruik van een taxi, het openbaar vervoer of reisde je op een andere manier, dan reken je de precieze gemaakte kosten.

8. Let hier op als je een dieet hebt gevolgd

Als een arts of diëtist jou een dieet heeft voorgeschreven, kan het maar zo zijn dat je de rekening ervan niet zelf hoeft te betalen. De Belastingdienst stelt jaarlijks een lijst samen, met diëten waarvan je de kosten (deels) kunt aftrekken als je belastingaangifte doet. Het gaat om vaste bedragen per dieet. Houd er rekening mee dat het alleen om voorgeschreven diëten gaat. Dus als je een boek van Sonja Bakker koopt en haar (of een soortgelijk) dieet op eigen houtje volgt, kun je de kosten hiervan niet aftrekken.

Heb je een dieet maar een deel van het jaar gevolgd, dan mag je de kosten alleen voor dat deel van het jaar aftrekken. Dus heb je een dieet vijf maanden gevolgd, dan pak je 5/12 deel van het bedrag dat in de lijst staat, in plaats van het totaalbedrag.

Daarnaast gelden er regels voor mensen die meer dan één dieet hebben gevolgd:

• Heb je twee of meer diëten met deels dezelfde typeringen voor hetzelfde ziektebeeld en dezelfde aandoening gevolgd, dan mag je één bedrag uit de lijst aftrekken (het hoogste bedrag);
• Heb je twee of meer diëten met verschillende typeringen voor hetzelfde ziektebeeld en dezelfde aandoening gevolgd, dan mag je het bedrag van beide diëten aftrekken;
• Heb je twee of meer diëten met dezelfde typeringen voor verschillende ziektebeelden en aandoeningen gevolgd, dan mag je één bedrag uit de lijst aftrekken.

Het kan zijn dat de Belastingdienst je vraagt om een dieetbevestiging van je huisarts of diëtist.

9. Heb je extra gezinshulp gehad? Check je drempel!

Als je extra gezinshulp hebt gehad, omdat je dit nodig had door ziekte of invaliditeit, mag je de kosten onder bepaalde voorwaarden aftrekken. Je moet rekeningen of kwitanties hebben (met daarop de datum, het bedrag en de naam- en adresgegevens van de hulp of instantie aan wie geld is betaald) en daarnaast mag je alleen de uitgaven aftrekken die boven een bepaald bedrag, ofwel de drempel, uitkomen.

Check de volgende tabel om je drempel van 2013 te berekenen (hierbij wordt rekening gehouden met je 'drempelinkomen': het totaal van je inkomsten en aftrekposten in box 1, 2 en 3, maar zonder je persoonsgebonden aftrek. Let op: als je het hele jaar een fiscale partner hebt, neem je het inkomen van jou en je fiscale partner samen).

10. Heb je extra beddengoed of kleding gekocht?

Soms mag je de kosten voor (het wassen van) extra kleding en beddengoed aftrekken. Dat mag als deze kosten rechtstreeks het gevolg van ziekte of invaliditeit zijn, en als de ziekte minimaal een jaar duurt of gaat duren. Voor deze uitgaven mag je een vast bedrag aftrekken: 310 euro.

Kun je aantonen dat je extra uitgaven hoger waren dan 620 euro, dan mag je 775 euro aftrekken. Met aantonen wordt bedoeld dat je van alle kosten bewijzen moet hebben (zoals kassabonnetjes).

Let op: heb je maar voor een deel van het kalenderjaar extra kosten gemaakt, dan mag je de kosten alleen voor dat deel van het jaar aftrekken.

Lees ook: Dossier Belastingaangifte 2014

11. Heb je andermans zorgkosten betaald?

Gemaakte zorgkosten kun je voor jezelf en voor je fiscale partner aftrekken, maar ook voor je kinderen (jonger dan 27 jaar) die niet in staat zijn de kosten zelf te betalen. Zijn er nog andere personen binnen je huishouden, van wie jij de ziektekosten hebt betaald terwijl ze zelf niet in staat waren dit te doen? Dan mag je de kosten in de volgende gevallen aftrekken:

• als het gaat om ernstig gehandicapte personen van 27 jaar en ouder, met wie je in gezinsverband woont (iemand is ernstig gehandicapt wanneer hij of zij aanspraak kan maken op opname in een AWBZ-instellingen);
• als het gaat om ouders, broers of zussen die bij jou in huis wonen, en afhankelijk zijn van je zorg (iemand is afhankelijk van jouw zorg als hij of zij beroepsmatige hulp of verzorging in een verzorgings- of verpleeghuis nodig heeft).

12. Voordeel: verhoog je bedrag aan zorgkosten

Was jouw of jullie gezamenlijke drempelinkomen in 2013 niet meer dan 33.555 euro, dan mag je je bedrag aan specifieke zorgkosten verhogen. Je mag het bedrag met 113 procent verhogen als je aan het begin van het jaar de AOW-leeftijd had bereikt of ouder bent. Dit geldt ook als je een fiscale partner hebt en slechts één van jullie deze leeftijd heeft bereikt. Heb je de AOW-leeftijd nog niet bereikt, en je fiscale partner ook niet, dan is de verhoging 40 procent.

Let op: de in punt 1 en punt 5 van dit artikel genoemde uitgaven voor genees- en heelkundige hulp en reiskosten voor een ziekenbezoek tellen hierbij niet mee. Het aangifteprogramma van de Belastingdienst verhoogt je specifieke zorgkosten.

13. Houd rekening met de drempel

Zodra je alles in het aangifteprogramma hebt ingevuld, wordt automatisch je aftrekbare bedrag berekend. De berekening kun je zelf ook maken, bijvoorbeeld als je alvast een beeld van je financiën wilt hebben. Dit doe je door het totaalbedrag van je specifieke zorgkosten te berekenen en het eventueel te vermeerderen met de verhoging specifieke zorgkosten. Daarna verminder je het totaalbedrag met het drempelbedrag. Het bedrag dat overblijft mag je aftrekken.

Je mag dus alleen het deel van de uitgaven aftrekken dat boven de drempel uitkomt. De hoogte van je drempelbedrag hangt af van je drempelinkomen. Het maakt ook uit of je wel of geen fiscale partner had.

Drempelbedrag berekenen: je had geen fiscale partner
Als je niet het hele jaar een fiscale partner hebt gehad, bereken je alleen de aftrekbare specifieke zorgkosten waar je zelf recht op hebt. Dit doe je óók als je een deel van het jaar een fiscale partner hebt gehad, maar er niet voor hebt gekozen het hele jaar fiscale partners te zijn. Maak bij de berekening van je drempelbedrag gebruik de volgende tabel (deze is specifiek voor 2013):

Drempelbedrag berekenen: je had een fiscale partner
Als je het hele jaar wél een fiscale partner had, tel je de specifieke zorgkosten van jezelf én die van je fiscale partner bij elkaar op. Ook het drempelinkomen van jullie allebei doe je bij elkaar. Dit doe je ook doen wanneer je slechts een deel van het jaar een fiscale partner had en ervoor kiest het hele jaar fiscale partners te zijn. Maak bij je berekening gebruik van de volgende tabel (2013):

14. Mooi meegenomen: tegemoetkoming specifieke zorgkosten

Je hoeft er niet zelf achteraan, dus als je het vergeet is het niet erg, maar het is wel leuk om te weten: als je uitgaven voor specifieke zorgkosten in je aangifte hebt afgetrokken, en daardoor weinig of geen belasting betaalt, heb je misschien wel recht op een tegemoetkoming in de specifieke zorgkosten. Dat werkt als volgt.

Heb je een laag inkomen, dan heb je een laag belastbaar inkomen. Je hoeft dan weinig belasting te betalen. Misschien heb je recht op heffingskortingen, waardoor het kan zijn dat je überhaupt geen belasting hoeft te betalen. Heb je specifieke zorgkosten afgetrokken in je aangifte en weinig of geen belasting betaald door je recht op heffingskortingen, dan maakt de Belastingdienst een nieuwe berekening. In deze berekening wordt de aftrek van de specifieke zorgkosten dan niet meegenomen. Want als je die uitgaven niet had gehad en ingevoerd, dan had je misschien een hoger bedrag aan heffingskortingen kunnen gebruiken.

Hierdoor kan het zijn dat je op basis van de berekening een teruggaaf, dus een tegemoetkoming, krijgt. Deze tegemoetkoming krijg je ná de aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen.