Hoewel toezicht op beleggingsproducten sterk is verbeterd, is het niet waterdicht. Slimme oplichters zullen altijd wel een manier vinden om het toezicht te ontwijken en beleggers in de val te lokken door hoge rendementen en lage risico's te beloven.
Nog niet heel lang geleden werden beleggers voor miljoenen euro’s opgelicht in een piramidefraude, ook wel ponzifraude genoemd. Bernard Madoff (foto) is misschien wel de beroemdste ponzifraudeur allertijden: 65 miljard dollar verdween via zijn bedrijf (zie video onderaan). Hij is gepakt en zit een celstraf uit van 150 jaar.
En in oktober vorig jaar werden nog forse celstraffen geëist tegen zeven verdachten van beleggingsfraude bij vijftien niet-beursgenoteerde vastgoedfondsen van aanbieder Weststaete.
Een familie uit Soest zou al sinds de eeuwwisseling onder de bedrijfsnaam Regge betrokken zijn bij piramidefraude, waarbij naar schatting zevenhonderd beleggers in totaal 24 miljoen euro zijn kwijtgeraakt.
Lees ook: Zeven geboden voor zelfbeleggers
Maar wat is piramide- of ponzifraude en hoe herken je het?
Bij piramidefraude krijgen beleggers rendementen betaald uit de inleg van nieuwe beleggers, terwijl zij denken dat de rendementen uit beleggingsproducten komen. Het geld dat wordt ingelegd, verdwijnt echter niet in producten maar in de zakken van de oplichters.
Op beurstweets.nl staat een handig lijstje met karakteristieken van ponzifraude.
- Er wordt een hoog rendement beloofd tegen weinig risico
Elke investering heeft een bepaald risico en investeringen met een hoger risico bieden uiteraard een hogere vergoeding. Wees dus voorzichtig bij een gegarandeerde belegging met een hoog rendement.
- Stabiele uitkeringen
Beleggingen veranderen in waarde. Wees sceptisch over een belegging die een stabiel inkomen garandeert over een langere tijd.
- Beleggingen niet onder toezicht
Ponzifraudes worden altijd opgezet in een beleggingsvorm die niet onder toezicht valt. Registratie van aanbieders voor beleggingen is belangrijke informatie voor beleggers en als de aanbieder niet geregistreerd is wordt het moeilijker om die te controleren.
- Ingewikkelde strategieën
Vermijd beleggingen die je niet snapt. Een heel ingewikkelde constructie die altijd hoge rendementen geeft bij laag risico is vrijwel altijd een ponzifraude.
- Problemen met ontvangen van geld
Word onmiddellijk achterdochtig als je een rendementsbetaling niet ontvangt. Vaak beloven ponzifraudeurs je een nog hogere beloning als je je rendementen opnieuw investeert in plaats van deze op te nemen.
Oplichters zoeken slachtoffers lokaal
Onderzoekers aan de Emory Universiteit in het Amerikaanse Atlanta vonden het moeilijk te achterhalen hoe piramide- of ponzifraude te voorkomen is.
Daarop besloten zij 376 zaken van piramidefraude te onderzoeken, die tussen 1988 en 2012 hebben plaatsgevonden. Uit het onderzoek blijkt dat een gemiddelde fraude vier jaar duurt en dat beleggers (vaak ouderen, vrienden of familie) gemiddeld 87.800 dollar kwijtraken.
De oplichters gedijen daarbij beter in lokale gebieden waar veel vertrouwen is en waar zowel particuliere als institutionele beleggers het liefst in lokale producten investeren.
Lees ook: "Beleggers stappen steeds weer in dezelfde valkuilen"
Professionele indruk
Om die reden kiezen fraudeurs dus vaak voor gebieden waar er minder lokale initiatieven zijn om in te investeren. Opvallend genoeg wordt er wel uitgebreid geadverteerd voor de beleggingen, via websites of kranten bijvoorbeeld, waardoor de beleggingen er ineens een stuk professioneler uit komen te zien.
Beleggers kregen een gemiddeld rendement voorgeschoteld van tussen de 12 en 24,5%. Dankzij gezond verstand kun je dus al veel van de signalen opvangen.
Wees kritisch op het product dat wordt aangeboden en bedenk of het aangeboden rendement wel realistisch is en in lijn ligt met andere soortgelijke beleggingen. Dat kan je een hoop ponzi-ellende besparen.
Lees ook: Goed idee om te gaan beleggen, maar ga niet over één nacht ijs
Meer weten over misschien wel de beroemdste ponzifrauder ooit? Bekijk dan onderstaande video.