Stel je de volgende situatie eens voor:
Een vriend gaat een hypotheek afsluiten. Jij hebt bij dezelfde bank een hypotheek en je zit net aan het einde van je rentevastperiode.
Je krijgt een ander - hoger! - rentetarief voorgeschoteld dan je vriend, terwijl jullie hetzelfde risicoprofiel en dezelfde rentevastperiode hebben gekozen.
Mag de bank dat doen?
Check ook: Lagere hypotheekrente? Kijk eens of je kunt middelen.
Het eensporig rentebeleid
Het antwoord is nee: je bank mag nieuwe klanten niet lokken door ze een lagere rente aan te bieden, terwijl jij als bestaande klant een hoger tarief krijgt 'aangeboden' als je je hypotheek verlengt.
Dat staat in het eensporig rentebeleid, dat in 2013 is ingevoerd. Daar zijn hypotheekverstrekkers van op de hoogte, maar ze leven de regels niet allemaal goed na, stelt de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Lees ook: Hé sukkel, ben je al gewaarschuwd door de AFM?
Hier moeten banken zich aan houden
De toezichthouder bericht er op de AFM-website over, specifiek bij de info voor professionals. Maar ook voor de consument is het goed om te weten hoe dit alles nou precies werkt.
Dus - wat houden die regels precies in? Het wil in elk geval niet zeggen dat de bank helemaal geen rentekorting mag geven aan nieuwe klanten. Maar er zijn wel voorwaarden. Dit zijn drie voorbeelden.
1. Korting voor individuele klanten
De bank mag korting geven aan individuele klanten. Maar: deze korting moet dan ook beschikbaar zijn voor nieuwe klanten én voor huidige klanten in het geval van een renteverlenging.
Een (tijdelijke) kortingsactie is toegestaan, maar alleen als bestaande en nieuwe klanten met een vergelijkbaar risicoprofiel hier ook voor in aanmerking kunnen komen.
2. Korting bij afsluiten van een ander product
Het kan zijn dat je bank korting geeft op de rente als de klant op hetzelfde moment een ander financieel product afsluit.
Dat mag alleen als bestaande klanten, die dit product al hebben, dan ook voor de rentekorting in aanmerking komen.
3. Korting bij passeren van de hypotheek
Een korting die afhankelijk is van het passeren van de hypotheekakte bij de notaris is niet toegestaan, behalve als deze korting ook aan klanten bij renteverlenging wordt geboden.
Te denken valt aan een dalrente-optie, waar je als klant soms voor kunt kiezen. Of een korting die je krijgt als je de hypotheekakte snel laat passeren bij de notaris.
Lees ook: Accepteer nooit zomaar een nieuw rentevoorstel
Een melding doen of klacht indienen
Het komt er eigenlijk op neer dat een korting wel is toegestaan, maar dan alleen als iedereen daarvoor in aanmerking komt en - ook erg belangrijk - er op gelijke wijze over wordt geïnformeerd. Anders is er sprake van rentediscriminatie, aldus Vereniging Eigen Huis.
Erg makkelijk om er achter te komen of je wordt of bent benadeeld is het niet meteen, juist omdat je er geen bericht van krijgt. Daar zul je in veel gevallen uitzoekwerk voor moeten doen en dan nog is het de vraag of je er wel achterkomt. Een adviseur kan er wel bij helpen.
Heb je het idee dat je benadeeld wordt of bent? Stap dan naar je bank of hypotheekadviseur. Komen jullie er onderling niet uit? Kijk dan eens hier, bij het Meldpunt Financiële Markten. Of hier, waar precies staat hoe je een klacht kunt indienen.
De AFM heeft laten weten goed te blijven volgen of marktpartijen de wet wel naleven. Als er na deze verduidelijking nog steeds partijen zijn die de wet overtreden, dan zijn handhavende maatregelen niet uitgesloten.
Check ook: Niet goed, geld terug: geldt dat ook bij hypotheken?