- “Ahhh, dat knuffelhondje is zo lief. Wil je die voor me kopen mama?”
- “Ehh, nee, je hebt genoeg knuffels en mijn geld is opgegaan aan de boodschappen.”
- “Nou, dan ga je toch gewoon even pinnen,” was het slimme antwoord van mijn dochter. Als dat zou kunnen...
Neem dat kind dan gewoon niet mee met boodschappen doen, denk je nu. Maar behalve dat dat niet altijd gaat, is het ook niet de beste oplossing. Bij het aankopen doen kun je kinderen juist leren dat dingen geld kosten, dat prijzen verschillen en dat je soms keuzes moet maken over wat je wel en niet koopt.
Heb je ook kinderen of kleinkinderen die denken dat je over een eigen pinautomaat beschikt, dan is het tijd om te beginnen met een gedegen financiële opvoeding. Officieel raadt het Nibud, het nationaal instituut voor budgetvoorlichting, aan om hiermee te beginnen als kinderen zes zijn. Dan kennen ze al aardig wat cijfers en vanaf groep drie leren ze ook rekenen, dus dan kun je al zakgeld gaan geven.
Niet poffen
Zo leren ze stap voor stap de waarde van geld kennen. Echter, waarom niet nog eerder beginnen?
Als mijn dochter - inmiddels vijf - nu om die knuffel of Barbie vraagt, leg ik haar uit dat ze ervoor moet sparen. Ze krijgt namelijk - sinds die momenten in de winkel als driejarige - wekelijks zakgeld. Een keer heb ik overigens de fout gemaakt haar vooraf vier weken zakgeld te lenen. Om haar het principe van lenen uit te leggen, of omdat ik geen zin had om nee te zeggen, dat weet ik niet meer.
Toen ze een paar weken na het afbetalen weer iets in de winkel zag waar ze niet voor had gespaard, probeerde ze me te verleiden om het weer voor haar te kopen. Clever cookie. Nee dus, want zo is het krediet en geen sparen. Ze weet nu precies wanneer het zaterdag is – zakgelddag – en is heel trots dat zij eigen geld heeft in een spaarpot.
Lessen voor elke leeftijd
Nu zullen niet alle kinderen een gezonde interesse in geld hebben en hangt het geheel van de leeftijd van je eigen kind of kleinkind af hoeveel je ze bij kan brengen over geld. Ook hier biedt de site van het Nibud uitkomst. Zij geven aan wat je kinderen, per leeftijdsgroep, over geld kunt leren.
Bij de allerkleinsten kun je beginnen met zakgeld, oudere kinderen kunnen leren prijzen vergelijken, leren wat financiële risico’s zijn en hun administratie zelf goed bijhouden. Als ze een bijbaantje krijgen, kunnen ze zelf controleren wanneer het salaris op hun rekening staat, hoeveel ze maandelijks kunnen sparen en wat ze van hun ouders krijgen aan kleedgeld, schoolgeld et cetera.
Lees ook: Checklist: de beste spaarrekening uitkiezen
Geheime miljonairs
Maar, vooral niet pas beginnen met de financiële opvoeding als je kinderen al tiener zijn. Dan ben je te laat: veel tieners hebben al schulden bij telefoonmaatschappijen en dat aantal stijgt jaarlijks vele procenten. In de leeftijdscategorie 18-25 jaar is de belschuld gemiddeld 550 euro. Kijk, jong geleerd…
Iemand die zich heel erg inzet voor zo vroeg mogelijk beginnen met financiële educatie is superbelegger Warren Buffett. Zijn vader opende een spaarrekening voor hem toen hij zes was en op zijn elfde had hij zo'n 1000 dollar spaargeld waarmee hij zijn eerste aandelen kocht. Zijn vader liet hem vrij met zijn geld, liet hem zijn eigen beslissingen maken erover, zijn eigen fouten maken en dat heeft hem naar eigen zeggen heel veel geleerd.
Hmm, misschien is het dus toch niet erg dat ik mijn dochter met haar spaargeld af en toe heel lelijk, roze, plastic speelgoed laat kopen. Het is in ieder geval haar bestedingsbeslissing en ze leert dat haar spaarpot daarna weer moet worden aangevuld. Maar even terug naar de superbelegger; je weet wellicht hoe het Buffett vergaan is. In de afgelopen dertig jaar is zijn vermogen hard gegroeid en als tachtigplusser is hij nu een van de rijkste mensen op aarde.
Hij doet iets terug met dat geld door zich in te zetten voor financiële educatie. Onder andere via leuke en leerzame animatiefilmpjes voor kids over geld en ondernemen. Kijk eens op Secret millionaires club. Ik wil me ook meer inzetten voor het financieel opvoeden van kinderen. Hier op IEXGeld, op scholen en dus ook thuis waar ik live kan oefenen op een kleine wijsneus.
Check ook: Sparen voor je kroost: kies voor babybeleggen