Het kan zijn dat je er nog niet bij iedere tramhalte door wildvreemden over wordt aangesproken, maar er is toch heus een Nationale Dialoog over pensioenen aan de gang. Die werd vorige week afgetrapt door staatssecretaris Jetta Klijnsma (je weet wel, van die moestuin) en is bedoeld om “samen met de sector en de samenleving, (te) onderzoeken hoe het pensioenstelsel in de toekomst beter kan aansluiten op de wijze waarop mensen werken en leven.”
Dan kun je wat cynisch gaan meesmuilen over het poldermodel en vergadercircuits, maar dan huppel je wel heel makkelijk voorbij aan de enorme belangen waar het in die pensioendialoog over gaat. Het solide stelsel waar een paar naoorlogse generaties blind op konden vertrouwen is steeds meer gaan wankelen en biedt bij lange na niet meer de zekerheid die iedereen tot voor kort gewend was.
Best een relevant onderwerp om het fijne van te willen weten, want het gaat om je eigen oudedagsvoorziening. Toch heb ik niet het idee dat het onderwerp sinds vorige week enorm leeft onder de bevolking. Sterker, ik heb er helemaal niemand over gehoord, geen item in een actualiteitenrubriek over gezien en er geen verhitte twitterdiscussie over kunnen vinden, laat staan een trending topic.
"Geen invloed op ons pensioen"
Wat is dat toch met pensioenen dat het ons totáál niet kan boeien, terwijl iedereen op zijn klompen kan aanvoelen dat het echt wel belangrijk is? De site van de Pensioendialoog beantwoordt die vraag zelf eigenlijk al. Op de voorpagina staat een publiekspoll. Dit is na een week de uitslag:
Dus zélfs de mensen die (waarschijnlijk beroepshalve) op zich al geïnteresseerd genoeg zijn in pensioenen om op z’n minst de site te bezoeken vinden in overgrote meerderheid dat je als gewone sterveling eigenlijk helemaal niets in te brengen hebt over je eigen pensioen.
Als dat echt zo is heeft het inderdaad weinig nut om je er druk over te maken. Maar natuurlijk heb je wel degelijk iets te beslissen over je eigen pensioen. Lang niet zoveel als zou moeten, maar je kúnt keuzes maken. Om bij te sparen, om te beleggen, om eerder of later te stoppen met werken.
Zwaard van Damocles
Het is helaas nog steeds zo dat veel pensioenzaken in collectieve regelingen liggen vastgeklonken. Wie al gepensioneerd is heeft zo goed als geen invloed meer op wat hij nog gaat krijgen en wie in een collectieve regeling zit heeft ook weinig ruimte om te manoeuvreren. (Hoewel: als je al zou willen manoeuvreren is dat waarschijnlijk om méér op te bouwen dan je al doet en dat staat iedereen vrij om te doen.)
Dat neemt niet weg dat het nu al vrij eenvoudig is om te checken of je pensioen goed, matig of slecht geregeld is. Dat hoeft niet op de euro nauwkeurig – dat heeft ook weinig zin met alle onzekerheden die op de lange termijn meespelen – maar met sites als mijnpensioenoverzicht.nl en de afschriften van wat je verder nog aan regelingen hebt is snel genoeg een beeld te krijgen.
Check ook het stappenplan: Bereken je pensioentekort
Als daaruit blijkt dat je een pensioengat hebt of op een andere manier in de problemen denkt te komen, ga je dan moedeloos wachten tot het zwaard van Damocles neerdaalt, of ga je iets ondernemen? Het zal niet voor iedereen makkelijk zijn om die gaten te dichten, maar je kunt allicht een poging wagen.
Lijdzaam afwachten
Als ik naar de gelatenheid van de pensioendialoogvoerders kijk, vrees ik echter dat de meeste mensen lijdzaam afwachten tot de wal het schip keert, in de overtuiging dat ze toch nergens iets aan kunnen veranderen. Als je geen trek hebt om mee te doen aan een nationale dialoog, die ongetwijfeld zal worden gedomineerd door pensioenfondsen, sociale partners, politici en vakidioten, dan verplicht niemand je daartoe. (Maar ga dan ook niet zeuren als de uitkomst niet naar je zin is straks.)
Maar als je ook weigert de dialoog aan te gaan met jezelf en geen actie onderneemt als dat nu wel eigenlijk nodig is, blijk je straks zelf de dief van je toekomstige portemonnee te zijn geweest.
Onderneem actie: Vul je pensioen aan in zes stappen